مسالة اصلی کتاب حاضر بررسی چالش‌های عمومی یک دولت در عصر جهانی‌شدن است که کند و کاو آنها می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل دیگر در امر سیاستگذاری و مدیریت چالش‌های سیاسی باشد. کتاب درصدد است تا در قالب چارچوبی روشمند، چالش‌هايي را که دولت جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی‌شدن پیش رو دارد مورد بررسی قرار دهد. در فضای سیاسی- اجتماعی دنیای فعلی گروه­ها، سازمان­ها، تشکل­ها و بخش‌های مختلفی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند که ذی­نفوذ بوده و در برابر خواست و ارادة یکدیگر، هم­آوردی و گاه هم­نوایی می‌کنند و دیگر دولت، تنها بازیگر و یا در پاره ای از موارد حتی بازیگر اصلی نیست و اگر به درک درستی از این فضا دست نیابد با چالش‌های بیشماری مواجه می‌گردد. این چالش‌ها دولت‌هایی را بیشتر درگیر می‌کند که دست به نهادسازی‌های مختلفی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای افزایش سطح کارآمدی و مشروعیت خود نزده باشند.

کلیات . ............................................................................................................................................................ ۹
مقدمه ....................................................................................................................................................................................... ۱۳
فصل اول: منشأ چالش هاي یک دولت . ............................................................................. ۲۱
-۱ منشأ ساختاري ............................................................................................................................................................ ۲۹
-۲ منشأ محیطی ................................................................................................................................................................ ۳۵
فصل دوم: چالش هاي معطوف به مشروعیت در دولت جمهوري اسلامی ایران . ۴۷
-۱ چیستی مشروعیت .................................................................................................................................................... ۴۹
-۲ مشروعیت از منظر ماکس وبر ............................................................................................................................. ۵۳
-۳ چالش هاي معطوف به مشروعیت جمهوري اسلامی ایران .................................................................... ۶۲
الف) چالش هاي ذهنی - ایده اي ................................................................................................................................... ۶۴
 تفاسیر رقیب و مخالف نظریه ولایت فقیه........................................................................................................... ۶۵
 تفاسیر تاریخی.................................................................................................................................................................. ۷۸
 هنجارهاي سنتی  مدرن............................................................................................................................................ ۸۲
 از خود بیگانگی سیاسی . ............................................................................................................................................... ۸۶
ب) چالش هاي عینی- واقعی ........................................................................................................................................ ۸۹
 شکاف نخبگان................................................................................................................................................................. ۸۹
 رضایت اجتماعی  سیاسی . ........................................................................................................................................ ۹۲
فصل سوم: چالش هاي معطوف به کارآمدي دولت جمهوري اسلامی ایران . ۹۷
-۱ تعریف کارآمدي ......................................................................................................................................................... ۹۹
-۲ رویکرد نهادگرایی ................................................................................................................................................. ۱۰۲
-۳ کارآمدي در رویکرد نهادگرایی . ..................................................................................................................... ۱۰۸
الف) کارآمدي و چالش فرهنگی  هویتی در دولت جمهوري اسلامی ایران ......................................... ۱۱۶
 چیستی هویت............................................................................................................................................................... ۱۱۶
۶ | جهانی شدن و چالش هاي دولت جمهوري اسلامی ایران
 سطوح هویت ................................................................................................................................................................ ۱۱۸
 بسترهاي نهادي فرهنگی و هویتی در جمهوري اسلامی ایران ............................................................ ۱۲۳
 کارآمدي و چالش هاي فرهنگی- هویتی در جمهوري اسلامی ایران ................................................. ۱۲۷
سطح داخلی (چالش هویتی) .................................................................................................................................... ۱۲۸
سطح خارجی..................................................................................................................................................................... ۱۳۴
ب) کارآمدي و چالش مشارکت سیاسی در دولت جمهوري اسلامی ایران ............................................ ۱۳۷
 مشارکت سیاسی: تعریف و سطوح ...................................................................................................................... ۱۳۷
 بسترهاي نهادي مشارکت سیاسی در جمهوري اسلامی ایران .............................................................. ۱۳۹
- چالش هاي مشارکت سیاسی در جمهوري اسلامی ایران ..................................................................................... ۱۴۲
نهادینه سازي ..................................................................................................................................................................... ۱۴۴
ترتیبات نمایندگی ........................................................................................................................................................... ۱۴۶
ذهنیت نخبگان ................................................................................................................................................................ ۱۴۹
جنبش هاي سیاسی جدید ............................................................................................................................................ ۱۵۱
پ) کارآمدي و چالش توزیع در دولت جمهوري اسلامی ایران ................................................. ۱۵۴
 بسترهاي نهادي توزیع در جمهوري اسلامی ایران ..................................................................................... ۱۵۶
 کارآمدي و چالش هاي توزیع در جمهوري اسلامی ایران ......................................................................... ۱۶۱
سطح داخلی....................................................................................................................................................................... ۱۶۲
منابع مادي / طبیع ی ...................................................................................................................................................... ۱۶۳
منابع ارزشی / انسان ی .................................................................................................................................................... ۱۶۹
سطح خارجی..................................................................................................................................................................... ۱۷۷
ت) کارآمدي و چالش نفوذ در دولت جمهوري اسلامی ایران.................................................... ۱۷۹
 بسترهاي نهادي نفوذ در جمهوري اسلامی ایران ........................................................................................ ۱۸۲
 کارآمدي و چالش هاي نفوذ در جمهوري اسلامی ایران ............................................................................ ۱۸۵
استخراج رفتار انطباقی . ................................................................................................................................................. ۱۸۸
پیکربندي هاي فرهنگی . ............................................................................................................................................... ۱۸۸
مرکزگریزي ....................................................................................................................................................................... ۱۹۰
فصل چهارم: چالش ها و جهانی شدن ........................................................................... ۱۹۷
-۱ جهانی شدن و چالش مشروعیت.................................................................................................................... ۲۰۵
فهرست | ۷
-۲ جهانی شدن و چالش فرهنگی  هویتی .................................................................................................... ۲۱۳
-۳ جهانی شدن و چالش مشارکت سیاسی ........................................................................................................ ۲۱۹
-۴ جهانی شدن و چالش توزیع ............................................................................................................................... ۲۲۷
-۵ جهانی شدن و چالش نفوذ . ................................................................................................................................. ۲۳۳
نتیجه گیري: (راهکارها و پیشنهادها) ............................................................................ ۲۴۱
چالش مشروعیت ............................................................................................................................................................ ۲۵۰
چالش فرهنگی  هویتی ............................................................................................................................................. ۲۵۱
چالش مشارکت سیاسی ............................................................................................................................................... ۲۵۴
چالش توزیع ...................................................................................................................................................................... ۲۵۵
چالش نفوذ ......................................................................................................................................................................... ۲۵۷
منابع . ......................................................................................................................................................... ۲۶۰