مسالة اصلی کتاب حاضر بررسی چالش‌های عمومی یک دولت در عصر جهانی‌شدن است که کند و کاو آنها می‌تواند راهگشای بسیاری از مسائل دیگر در امر سیاستگذاری و مدیریت چالش‌های سیاسی باشد. کتاب درصدد است تا در قالب چارچوبی روشمند، چالش‌هايي را که دولت جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی‌شدن پیش رو دارد مورد بررسی قرار دهد. در فضای سیاسی- اجتماعی دنیای فعلی گروه­ها، سازمان­ها، تشکل­ها و بخش‌های مختلفی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند که ذی­نفوذ بوده و در برابر خواست و ارادة یکدیگر، هم­آوردی و گاه هم­نوایی می‌کنند و دیگر دولت، تنها بازیگر و یا در پاره ای از موارد حتی بازیگر اصلی نیست و اگر به درک درستی از این فضا دست نیابد با چالش‌های بیشماری مواجه می‌گردد. این چالش‌ها دولت‌هایی را بیشتر درگیر می‌کند که دست به نهادسازی‌های مختلفی در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای افزایش سطح کارآمدی و مشروعیت خود نزده باشند.

کلیات . ............................................................................................................................................................ 9
مقدمه ....................................................................................................................................................................................... 13
فصل اول: منشأ چالش هاي یک دولت . ............................................................................. 21
-1 منشأ ساختاري ............................................................................................................................................................ 29
-2 منشأ محیطی ................................................................................................................................................................ 35
فصل دوم: چالش هاي معطوف به مشروعیت در دولت جمهوري اسلامی ایران . 47
-1 چیستی مشروعیت .................................................................................................................................................... 49
-2 مشروعیت از منظر ماکس وبر ............................................................................................................................. 53
-3 چالش هاي معطوف به مشروعیت جمهوري اسلامی ایران .................................................................... 62
الف) چالش هاي ذهنی - ایده اي ................................................................................................................................... 64
 تفاسیر رقیب و مخالف نظریه ولایت فقیه........................................................................................................... 65
 تفاسیر تاریخی.................................................................................................................................................................. 78
 هنجارهاي سنتی  مدرن............................................................................................................................................ 82
 از خود بیگانگی سیاسی . ............................................................................................................................................... 86
ب) چالش هاي عینی- واقعی ........................................................................................................................................ 89
 شکاف نخبگان................................................................................................................................................................. 89
 رضایت اجتماعی  سیاسی . ........................................................................................................................................ 92
فصل سوم: چالش هاي معطوف به کارآمدي دولت جمهوري اسلامی ایران . 97
-1 تعریف کارآمدي ......................................................................................................................................................... 99
-2 رویکرد نهادگرایی ................................................................................................................................................. 102
-3 کارآمدي در رویکرد نهادگرایی . ..................................................................................................................... 108
الف) کارآمدي و چالش فرهنگی  هویتی در دولت جمهوري اسلامی ایران ......................................... 116
 چیستی هویت............................................................................................................................................................... 116
6 | جهانی شدن و چالش هاي دولت جمهوري اسلامی ایران
 سطوح هویت ................................................................................................................................................................ 118
 بسترهاي نهادي فرهنگی و هویتی در جمهوري اسلامی ایران ............................................................ 123
 کارآمدي و چالش هاي فرهنگی- هویتی در جمهوري اسلامی ایران ................................................. 127
سطح داخلی (چالش هویتی) .................................................................................................................................... 128
سطح خارجی..................................................................................................................................................................... 134
ب) کارآمدي و چالش مشارکت سیاسی در دولت جمهوري اسلامی ایران ............................................ 137
 مشارکت سیاسی: تعریف و سطوح ...................................................................................................................... 137
 بسترهاي نهادي مشارکت سیاسی در جمهوري اسلامی ایران .............................................................. 139
- چالش هاي مشارکت سیاسی در جمهوري اسلامی ایران ..................................................................................... 142
نهادینه سازي ..................................................................................................................................................................... 144
ترتیبات نمایندگی ........................................................................................................................................................... 146
ذهنیت نخبگان ................................................................................................................................................................ 149
جنبش هاي سیاسی جدید ............................................................................................................................................ 151
پ) کارآمدي و چالش توزیع در دولت جمهوري اسلامی ایران ................................................. 154
 بسترهاي نهادي توزیع در جمهوري اسلامی ایران ..................................................................................... 156
 کارآمدي و چالش هاي توزیع در جمهوري اسلامی ایران ......................................................................... 161
سطح داخلی....................................................................................................................................................................... 162
منابع مادي / طبیع ی ...................................................................................................................................................... 163
منابع ارزشی / انسان ی .................................................................................................................................................... 169
سطح خارجی..................................................................................................................................................................... 177
ت) کارآمدي و چالش نفوذ در دولت جمهوري اسلامی ایران.................................................... 179
 بسترهاي نهادي نفوذ در جمهوري اسلامی ایران ........................................................................................ 182
 کارآمدي و چالش هاي نفوذ در جمهوري اسلامی ایران ............................................................................ 185
استخراج رفتار انطباقی . ................................................................................................................................................. 188
پیکربندي هاي فرهنگی . ............................................................................................................................................... 188
مرکزگریزي ....................................................................................................................................................................... 190
فصل چهارم: چالش ها و جهانی شدن ........................................................................... 197
-1 جهانی شدن و چالش مشروعیت.................................................................................................................... 205
فهرست | 7
-2 جهانی شدن و چالش فرهنگی  هویتی .................................................................................................... 213
-3 جهانی شدن و چالش مشارکت سیاسی ........................................................................................................ 219
-4 جهانی شدن و چالش توزیع ............................................................................................................................... 227
-5 جهانی شدن و چالش نفوذ . ................................................................................................................................. 233
نتیجه گیري: (راهکارها و پیشنهادها) ............................................................................ 241
چالش مشروعیت ............................................................................................................................................................ 250
چالش فرهنگی  هویتی ............................................................................................................................................. 251
چالش مشارکت سیاسی ............................................................................................................................................... 254
چالش توزیع ...................................................................................................................................................................... 255
چالش نفوذ ......................................................................................................................................................................... 257
منابع . ......................................................................................................................................................... 260