شکل فیزیکی شهر در بسیاری از جهات میتواند انعکاس دهندهی ساختار اجتماعی آن باشد. شهربه وسیله ی گذرها و مسیرهای حرکت به عنوان واحد اصلی روابط اجتماعی شهرها، متشکل از اجزااصلی و فرعی بوده که توسط عوامل فضایی تحت تاثیر قرار میگیرد. اگر سیستم شهر را به بدن انسانت شبیه کنیم، رگها به عنوان نظام حرکتی این سیستم و اعضای بدن نقش کاربریهای مختلف شهر رادارند. نظام حرکتی به واسطه ی ارتباط با مرکز و بخشهای مختلف شهر، موجب ارتباط اجزا با یکدیگرو مرکز نیز میشود. در حقیقت استخوان بندی اصلی شهر به واسطه ی این نظام حرکتی به وجود آمده و انسانها همیشه در این رگهای حیاتی جابه جا میشوند. درواقع تحقق اهداف عملکردی شهر، به حرکت و جابه جایی درون این سیستم و از همه مهم تر رعایت کیفیت فاکتورهای اجتماعی به خصوص رفتار، وابسته است. این قاعده نه تنها در عرصه ی شهر بلکه به طور گسترده ای در معماری و محیط انسان ساخت نیز قابل طرح و پیگیری است.رشد شهرنشینی و ماشینی شدن شهرها مقیاس جدیدی از دسترسی و شیوه های جابه جایی را دربرنامه ریزی شهر مطرح کرد که با تعاریف سنتی آن متفاوت بود. از اینرو توجه به کیفیت فضایی معابر کمرنگ تر شد و در حاشیه قرار گرفت. به طوریکه در دوران معاصر شهرهای اندکی را میتوان یافت که بر مبنای نظام حرکتی و کیفیتهای درونی طراحی و ساخته شده باشند. عدم توجه به الگوی نظام حرکتی از جمله مهمترین مشکلاتی بوده که شهرسازان باید به آن بپردازند.

 مقدمه

فصل ۱

۱- شهرها به مثابهی یک نظام حرکتی

۱- ۱- ساختار و عملکرد شهری

چندعملکردی بودن شهرها و ساختار جز-کل آنها

ساختار فیزیکی و عملکرد فضا مستقل نیستند

شکل فضایی شهر لندن

اصل حرکت طبیعی

اثرات افزایندهی نظام حرکتی

ساختار جزء و کل

تکنیکهای مغایر با اصول شهرسازی

بررسی منشأ شهرسازی و دگرگونی شهری

فصل ۲

۲- آیا معماری میتواند عامل به وجود آورندهی ناهنجاریهای اجتماعی باشد؟

۱-۲- جبرگرایی معماری عامل ایجاد ناهنجاریهای رفتاری

نگاهی دقیق به روششناسی

معماری و جامعهی مجازی

روشی برای ایجاد امنیت شهری

ساختارهای اجتماعی فضا و مسئله L شکل

شهروندان و جستجوگران فضا

تفکیک و تمایز اثرات اجتماعی از اثرات معماری

جبرگرایی معماری و جامعهی مجازی

فصل ۳

۳- زمان بهعنوان بعدی از فضا

۱-۳- شهرهای نامتعارف

محور بهعنوان نماد و ابزار

محوریت سمبلیک در شهرسازی

۶ الگوی نظام حرکتی در ساختارهای فضایی

برخی قیاسها و ثباتها

زمان بهعنوان بعدی از مکان

فصل ۴

۴- شناخت سازمان فضایی از طریق درک دیداری

۱-۴- مشکل فضا براساس گفتههای لوی استراوس

مدلهای ریختشناسی

ایدههایی که به آن میاندیشیم و ایدههایی که با آن میاندیشیم

فضا و دانش اجتماعی

برنامههای قوی و ضعیف

روابط قوی و ضعیف، شبکههای کلی و محلی

ژنوتیپ نامتوازنی احتمالی در دو آزمایشگاه تحقیقاتی

ترکیب خلق پدیده و درک دیداری آن

جایگاه محور در درک نظام فضایی

انسان

محیط

ادراک محیطی

نظام بصری

عناصر بصری

کیفیت روابط بین عناصر

حرکت

زمان

راه

محور

فصل ۵

جمع بندی

منابع