اقتصاد ايران دير زماني است كه به يك اقتصاد نفتي تبديل شده؛ اين پديده اقتصادي كه منحصر به كشور ما نيست در محتواي خود دربرگيرنده فرصت‌ها و تهديدات زیادی است، كه قطعاً با برنامه‌ریزی صحیح می‌توان از منافع اين ثروت خدادادي، برای توسعه ملی و منطقه‌ای استفاده کرد. بی شک با خردورزي، بلوغ اجتماعي و شجاعت در تصميم‌گيري و البته با تجربه اندوزی و عبرت گرفتن از گذشته مي‌توان به ضعفها، قوتها و فرصت و تهدیدها پي برد و از آنها در برنامه راهبردی آینده استفاده كرد. در این صورت مطالعه تاریخی تاثیر نفت بر اقتصاد ملی و منطقه‌ای یک ضرورت است.
در طول تاریخ یکصدسال گذشته، كشف نفت به طور شگفت‌زده‌اي اقتصاد و توسعه منطقه در جغرافیای مناطق نفت خیز جنوب و نیز در سطح ملی تاثیر گذاشته است. تحولات اجتماعي، اقتصادي و عمران شهري و منطقه‌اي مناطق نفت‌خيز جنوب با تاريخ تحولات نفت گره خورده و كمتر مطالعه‌اي را مي‌توان مشاهده كرد كه به مباحث توسعهاي و اقتصادي مناطق نفتخیز پرداخته و اين دو را از يكديگر کرده باشد.
این مطالعه تلاش دارد تا با ارائه تحليلي تاريخي از وقايع و اتفاقات نفتي، آثار و پيامدهاي اقتصادی آن را در محيط منطقه‌اي بررسي نمايد. در اين مطالعه با تقسيم‌بندي اتفاقات مهم و تاثيرگذار نفت بر مناطق نفتخیز طي هشت دوره زماني از دهه قبل از استخراج نفت تا دهه اخير تلاش می‌شود تا چارچوبی برای اثرات متقابل نفت و مناطق نفتخیز از دیدگاه اقتصادی ارائه شده و به بررسی اثر نفت بر اقتصاد منطقه‌ای پرداخته شود.
فهرست
سخن پژوهشگاه ................................................................................................................ ۱۱
فصل اول: آغاز سخن........................................................................................................... ۱۳
فصل دوم: بسترهای اقتصادی منطقه قبل از کشف نفت... ۱۹
۲ـ۱ـ ساختار اقتصادی منطقه در دهه قبل از کشف نفت.... ۲۱
۲ـ۲ـ منابع اصلی درآمد منطقه قبل از ورود نفت: ۲۳
۲ـ۳ـ اشتغال در منطقه قبل از ورود نفت به عنوان عاملی درآمدزا ۲۴
فصل سوم: کشف نفت و آغاز اقتصاد نفتی در ایران.. ۳۷
۳-۱- سرمایه‌گذاری نفتی و اقتصاد منطقه: ۴۰
۳ـ۲ـ کشف نفت، اشتغال و فعالیت اقتصادی... ۴۱
۳ـ۳ـ نفت و معیشت مردم منطقه.. ۴۷
۳ـ۴ـ تکنولوژی مدرن و ظهور صنایع و تأسیسات وابسته.. ۵۰
فصل چهارم: انتقال، پالایش و صدور نفت... ۵۵
۴-۱ـ افزایش تولید و صدور و اثر اقتصادی در جغرافیای منطقه.. ۵۹
۴ـ۲ـ شیوه‌های نوین توزیع و سبک زندگی... ۶۳
۴-۳- صدور نفت و اهمیت درآمدهای نفتی در تحولات منطقه.. ۶۵
۴-۴- جنگ جهانی و کاهش درآمد.. ۷۳
۴-۵- شروع اختلافات با دارسی و تأثیر آن بر منطقه.. ۷۴
فصل پنجم: نفت و اقتصاد سیاسی ایران.. ۷۹
۵ـ۱ـ تغییرات تولید تحت تاثیر جنگ..... ۸۱
۵-۲- تغییر سایر مؤلفه‌های اقتصادی... ۸۶
۵ـ۴ـ تصویب قانون تحریم امتیازات.... ۱۰۴
۵ـ۵ـ توافقنامه گس ـ گلشائیان و پیامدهای آن... ۱۰۶
فصل ششم: اوپک و قانون نفت... ۱۲۷
۶-۱- قراراداد کنسرسیوم و زمینه سازی برای تدوین قانون نفت.... ۱۲۹
۶-۲- تشکیل اوپک و افزایش درآمدهای نفتی... ۱۳۲
۶-۳- شکل‌گیری ایده خصوصی‌سازی در صنعت نفت.... ۱۳۴
فصل هفتم: نفت و توسعه منطقه‌ای دو دهه. ۱۳۹
۷-۱- تغییر ساختارهای اقتصادی منطقه.. ۱۴۱
۷-۲- توسعه زیربناهای اقتصادی مناطق نفتخیز. ۱۵۳
۷-۳- توسعه خدمات رفاهی و حمایت‌های فرهنگی نفت.... ۱۵۹
۷-۴- کارخانه نورد و لوله‌سازی اهواز. ۱۶۰
فصل هشتم: افزایش قیمت و ایفای نقش در اقتصاد سیاسی.. ۱۶۳
۸-۱- اولین شوک نفتی و تأثیر آن بر مناسبات اقتصادی... ۱۶۵
۸-۲- عملیات نفتی و تأثیر آن بر گسترش فسادهای دولت پهلوی... ۱۶۸
۸-۳- ظهور دولت رانتیر نفتی در ایران... ۱۷۱
۸-۴- کاهش معاملات با شرکت‌های عمده نفتی و تأثیر آن بر صنعت نفت.... ۱۷۳
۸-۵- نیروی انسانی صنعت نفت.... ۱۷۵
فصل نهم: انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و نفت... ۱۷۷
۹-۱- افزایش قیمت نفت و تأثیر آن بر مناسبات اقتصادی منطقه بعد از انقلاب اسلامی.... ۱۷۹
۹-۲- آغاز جنگ، بحران در بازار نفت جهان و افزایش بهای نفت.... ۱۸۱
۹-۳- سیاست‌های بازاریابی در زمان جنگ..... ۱۸۴
۹-۴- نفت جنوب و تأمین هزینه‌های جنگی... ۱۸۵
۹-۵- کاهش سرمایه‌گذاری در نفت و تأثیر آن بر تولید.. ۱۸۸
۹-۶- نیروی انسانی صنعت نفت.... ۱۹۳
فصل دهم: پایان جنگ و آغاز سازندگی در صنایع نفتی.. ۱۹۵
۱۰-۱- افزایش تقاضای بین‌المللی و توسعه سرمایه‌گذاری در نفت.... ۱۹۷
۱۰-۲-انواع قرارداد‌ها در بخش نفت و گاز و پتروشیمی... ۲۰۳
۱۰-۳- وضعیت نیروی انسانی صنعت نفت در دوره ۱۳۸۴-۱۳۶۸.. ۲۰۴
۱۰-۴- وضعیت بهداشتی و درمانی صنعت نفت در دوره ۱۳۸۴-۱۳۶۸.. ۲۰۷
۱۰-۵- اختصاص درآمد نفت به مناطق نفتخیز. ۲۰۸
ساختار اقتصادی و تغییرات آن در اثر ورود نفت به چرخه اقتصادی... ۲۱۳
.jpg)
| دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
| علوم انسانی |
اقتصاد
|
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)