نقش تعیین‌ کننده آموزش در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و گسترش مرزهای دانش و تولید علم، نقش بسیار مهم و حیاتی در رشد و توسعه جامعه آن هم توسعه نیروی انسانی داراست.

نظام آموزش و پرورش و آموزش عالي کشورمان ایران که نیل به توسعه پایدار و همه جانبه را در برنامه چهارم توسعه با عنوان اقتصاد دانش محور و دانایی محور و توسعه‌ایران با چشم‌اندازی وسیع در حوزه علم و فناوری برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر نیروی انساني و سرمایه اجتماعی در تولید ملي و متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی را وجهه همت خود قرار داده است، نقش آموزش بیش از بیش نمایان‌تر شده است. اما، با ورود به عصر اطلاعات و ارتباطات و به علت مشکلات سرمایه‌گذاری در آموزش، افزایش روزافزون و بی‌سابقه ورود جوانان به تحصیلات عالی، اشتغال‌زایی، آلودگی هوا و هزینه‌های بالا؛ آموزش مرسوم و متعارف، دیگر جوابگوی نیازهای فعلی نسل جدید نیست. به همین دلیل دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی گرایش به سوی رویکردهای نوین آموزشی از جمله آموزش از دور پیدا کرده‌اند. با این توصیف،  در این نوشته سعی شده است در زمینه آموزش، آموزش از دور و نقش آن بر توسعه نیروی انسانی کتابی نوشته شود. لذا براساس ضرورت در این حوزه، کتابی در هفت فصل تدوین شده است. در فصل اول، به مفهوم و نقش آموزش پرداخته شده است. آموزش نوعی سرمایه‌گذاری در نيروي انسانی تلقی شده که با ارتقاء بخشیدن به دانش، مهارت‌ و نگرش‌ افراد، زمینه توسعه همه جانبه را فراهم می‌کند (اسداله،۱۳۸۴). بر این اساس، یونسکو آموزش را اساس توسعه همه جانبه می‌داند. به دنبال آن رسالت‌های آموزش عالی از جمله نیازسنجی، طراحی، اجرا و ارزشیابی دوره‌های آموزش الکترونیکی مبتنی بر برنامه چهارم توسعه، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در ذیل تحولات بنیادین دانشگاه‌ها به عنوان نمود شاهراه و قلب تحولات جهانی، انتقال دانش، ایجاد انگیزه و پرورش تفکر خلاق بیان شده است. در فصل دوم، مفهوم آموزش از دور به عنوان یک نظام آموزشی و گاه فرا رشته‌ای  در کنار و مکمل با نظام آموزش سنتی در نظر گرفته شده که با هدف توجه به تفاوت‌های فردی، فراهم کردن فرصت‌های برابر آموزشی (عدالت آموزشي) و دموکراسی آموزشی به تناسب سن، جنسیت، اشتغال مردم با تحقق شعار محوری «آموزش برای همه، همه وقت و همه جا» ایجاد و در جهت تحقق رسالت انسانی «آوردن آموزش برای مردم و نه بردن مردم برای آموزش» نقش‌آفرینی می‌کند.

در تاریخچه آموزش از دور در جهان و ایران نیز بیان شده که نقطه شروع علمی آموزش از دور در دانشگاه باز انگلستان در سال ۱۹۶۹ بوده که با ارایه اولین مدرک دانشگاهی کارش را در جهان شروع کرده است. در ایران نیز برای اولین بار در دانشگاه ابوریحان بیرونی در سال ۱۳۴۷ آموزش از دور در ذیل نام آموزش مکاتبه‌ای ایجاد و بعد از فراز و نشیب‌های فراوان در سال ۱۳۶۷ دانشگاه پیام نور به عنوان مجری و متولی آموزش از دور در ایران عهده‌دار این این نوع سبک آموزشی شد..

. در فصل سوم، دیدگاه فلسفی هستی‌شناسی، پداگوژی ساختن‌گرایی و روانشناسی فراشناختی به عنوان مبانی این نوع نظام آموزشی در نظر گرفته شده است. همچنین در این فصل، آموزش از دور در مقاسیه با آموزش سنتی از هشت جنبه فرایند آموزشی، زمان آموزش، محل آموزش، ارتباط آموزشي، طراحی آموزشي، فعالیت آموزشی، ابزار آموزشی و محور آموزشي مورد بررسی قرار گرفته است که در پایان نتیجه‌گیری می‌شود. البته لازم به یادآوری است موفقیت آموزش از دور زمانی است که در کنار و مکمل با آموزش سنتی در نظر گرفته شود، نه جدا و منفک از هم. در فصل چهارم به پنج نظریه مهم آموزش از دور؛ استقلال عمل يادگيرنده ویدمیر، صنعتي شدن  آموزش پیترز، تعامل آموزش شش‌گانه هالمبرگ، فاصله تراكنشي مور  و نظريه كنترل گریسون و مایرا بینتون و پنج نسل آن، یعنی آموزش مكاتبه‌اي، آموزش راديويي و تلويزيوني، آموزش مبتني بر رايانه، آموزش چند رسانه‌اي و سرانجام آموزش الكترونيكي اشاره شده است. همچنین در این فصل جایگاه آموزش از دور در عصر جهانی شدن مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل  پنجم، به بررسی نقش آموزش از دور بر توسعه نیروی انسانی پرداخته شده است. در فصل ششم، به یکی از جدید‌ترین حوزه‌های مطالعاتی آموزش از دور؛ هزینه‌های این نوع آموزش و نحوه برآورد این نوع هزینه‌ها در قالب هزینه - اثربخشی، نه هزینه- فایده پرداخته شده است. همچنین نحوه محاسبه هزینه‌های آموزش از دور و الکترونیکی و مقایسه آن با هزینه‌های آموزش سنتی، از دیدگاه دو الگوی محاسباتی واگنر و جووت استفاده شده است.

در پایان باید گفت، این کتاب نگاهی کلی، هر چند ناقص، به مبحث آموزش، مفهوم آموزش از دور، نظریه‌ها و نسل‌های آن در عصر نوین و تاثیر این نوع آموزش در توسعه و تربیت نیروی انسانی دارد که برای دانشجویان دکتری برنامه‌ریزی آموزش از دور دانشگاه پیام نور، دانشجویان کارشناسی ارشد فناوری آموزشی سایر دانشگاه‌ها و کلیه محققین و دانشجویان علاقه‌مند به حوزه آموزش از دور و الکترونیکی، می‌تواند منبع خوبی باشد.

 پیشگفتار/۷

فصل اول: آموزش، رسالت‌های آموزش عالی/۱۱

فصل دوم: آموزش از دور/۳۵

فصل سوم: مباني، ویژگی‌ها، مزایا و اهداف آموزش از دور/۴۹

فصل چهارم: نظریه‌ها و نسل‌هاي مهم آموزش از دور/۷۱

فصل پنجم: آموزش از دور و تربيت نيروي انساني/۹۳

فصل ششم: الگوهای محاسبه هزينه‌های آموزش از دور/۱۲۳

فصل هفتم: باهم‌نگری/۱۳۹

منابع/۱۴۵