رویکردهای فیزیکی و کالبدی در شهر و شهرسازی با تغییر دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و مطرح شدن شهر انسانگرا، به چالش کشیده شد. در این چرخش فرهنگی، در نگرش به شهر و توسعه کالبدی، برنامه‌ریزی شهری به عنوان موضوع میان رشته‌ای بیش از پیش به علوم انسانی و اجتماعی نزدیک شد. شهر بدون انسان، مانند ظرف بدون محتوا، معنای خود را از دست می‌دهد و هدفی نخواهد داشت. این نگرش در تمام ابعاد شهر و کالبد آن نیز وارد شد. در نتیجه منظر شهری که زمانی موضوعی کاملاً عینی و کالبدی به‌نظر می‌آمد، امروز دارای جنبه‌های ذهنی و ادراکی قوی است. در این برداشت، انسان شهرنشین و عابر و ناظر شهر، در ابعاد مختلف به ارزیابی و برداشت خود از چهره بیرونی و نحوه انسجام و یکپارچگی و هدفمندی سیما و کالبد شهر می‌پردازد. بسته به نقطه دید عابر و ناظر شهر، برداشت و ادراکی از شهر و اجزای آن پدید می‌آید. از این رو، منظر شهری به عنوان موضوعی میان رشته‌ای در حیطه مطالعات معماری، طراحی، شهرسازی، جغرافیا، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و روانشناسی قرار گرفته و هر یک بنابر تخصص خود به بعدی از ابعاد منظر شهری در مقیاس مختلف پرداخته‌اند.
در مقیاس کلان، انسجام و یکپارچگی فرم و ریخت شهر از طریق استخوان‌بندی و عناصر پیوند دهنده قسمت‌های مختلف شهر، منظر شهر را در کلیت آن تعریف می‌کند. در این مقیاس، انفکاک بخشی از شهر به عنوان بافت مرکزی، بافت ناکارآمد، بافت مسئله‌دار و ... از کلیت شهر، منظر شهری را دچار اختلال خواهد کرد. مداخله در این بافت‌ها برای بهسازی و نوسازی و بازآفرینی زندگی به بافت، چنانچه با منظر شهری هماهنگ شود، می‌تواند به «بازتولید منظر شهری» شهری منجر شود و یکپارچگی و انسجام از دست رفته را احیا کند. بدیهی است برداشت و اداراک از منظر شهری جدید از طرف ساکنان شهر در این بازتولید اهمیت اساسی خواهد داشت.
با این نگاه، گروه پژوهشی برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای پژوهشگاه که موضوع بهسازی و نوسازی بافت مسئله‌دار شهری را با دید همه‌جانبه مورد توجه مطالعات و پژوهش خود قرار داده،است بررسی نحوه بازتولید منظر شهری را پس از اجرای طرح بهسازی و نوسازی و یا بازآفرینی بافت، به عنوان یکی از طرح‌های پژوهشی در دستور کار قرار داد؛ کتاب پیش‌رو نتیجه و خروجی این طرح پژوهشی است که برای استفاده دانش‌پژوهان این رشته تدوین شده‌است.
فهرست مطالب
فصل اول مسأله بازتولید منظرشهری و اهمیت آن
مساله منظر شهری در مطالعات و تجارب عملی
فصل دوم مفاهیم و رویکردهای نظری
مفاهیم بنیادی در مطالعات منظر شهری
ب ـ مشخصات عملکردی و فعالیت‌ها
رویکردهای نظری در بازتولید منظر شهری
الف- پایداری زیست محیطی (محیط طبیعی و انسان ساخت)
بافت فرسوده، بازتولید و منظر شهری
فصل سوم چیدمان فضایی و بازتولید منظر
چیدمان فضا و منظر پایدار در مقیاس شهر
فصل چهارم ـ ساخت شهر و بازتولید منظر: روش و شاخص‌ها
روش چیدمان فضا در تحلیل فضایی منظر شهری
چیدمان فضا در تحلیل ساخت و پیکره‌بندی شهر
همبستگی میان متغیرهای پیکره‌بندی و منظر شهری
فصل پنجم ـ ارزیابی منظر شهری: نمونه عملی در شهر تهران
ارزیابی منظر شهری از دیدگاه ساکنین
تحلیل ساختار نحوی شهر تهران و منطقه ۱۲
یافته‌های تحلیل ساختاری و پیکره‌بندی
تحلیل فضایی متغیرهای منظر شهری در محدوده منطقه ۱۲
تحلیل فضایی متغیرهای منظر عینی
تحلیل فضایی متغیرهای منظر ذهنی
تحلیل عاملی متغیرهای منظر شهری و مولفه‌های پیکره‌بندی
بررسی رابطه همبستگی میان مولفه‌های نحوی و متغیرهای عینی منظر
بررسی رابطه همبستگی میان مولفه‌های نحوی و متغیرهای ذهنی منظر
فصل ششم ـ تاثیرات بهسازی و نوسازی بر بازتولید منظر شهری
تاثیر مداخله‌های نوسازی ـ بهسازی بر ماهیت منظر (عینی ـ ذهنی)
تاثیر مداخله‌های نوسازی ـ بهسازی بر الگوهای ادراکی منظر
.jpg)
| دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
| علوم انسانی |
جغرافیا
جغرافیا معماري و شهرسازی |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpeg)
.jpg)