فقه، سیاست و حکومت
نویسنده:
علی دارابی- مسعود مطلبی
مترجم:
.
سال نشر:
۱۳۹۹
صفحه:
۵۲۰
نوبت چاپ:
۳

 

دیباچه ۲۱

مقدمه ۲۷

فصل اول: کلیات و مفاهیم فقه ۳۳

۱. مفهوم و تعریف فقه ۳۳

۱-۱. فقه در قرآن و روایات ۳۴

۱-۲. فقه در اصطلاح فقیهان و‌ اندیشمندان دینی ۳۵

۲. اهمیت و نقش فقه ۳۸

۳. ادله احکام و منابع فقه ۳۹

۳-۱. کتاب ۴۲

۳-۲. سنت ۴۴

۳-۳. عقل ۴۶

۳-۴. اجماع ۴۶

۴. ابواب فقه ۴۷

فصل دوم: تاریخچه فقه و اجتهاد شیعی ۵۳

۱. عصر تشریع و ظهور ۵۴

۲. عصر تفسیر و تبیین ۵۵

۲-۱. شرح دوره ۵۵

۲-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۶۰

۲-۲-۱. کثرت احادیث ۶۰

۲-۲-۲. امکان پرسش دینی از شخص امام معصوم(ع) ۶۰

۲-۲-۳. رد قیاس و استحسان ۶۱

۲-۲-۴. کثرت اختلاف و صدور اخبار علاجیه ۶۱

۲-۲-۵. وجود تقیّه ۶۱

۲-۳. فقهای برجسته ۶۲

۳. عصر تدوین یا عصر محدثان ۶۳

۳-۱. شرح دوره ۶۳

۳-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۶۴

۳-۳. کتاب‌های فقهی دوره ۶۴

۳-۴. فقهای برجسته ۶۵

۴. عصر آغاز اجتهاد ۶۶

۴-۱. شرح دوره ۶۶

۴-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۶۶

۴-۳. فقهای برجسته ۶۶

۵. عصر کمال اجتهاد ۶۹

۵-۱. شرح دوره ۶۹

۵-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۷۰

۵-۳. فقهای برجسته ۷۰

۶. عصر توقف یا رکود اجتهاد ۷۲

۶-۱. شرح دوره ۷۲

۶-۲. فقهای برجسته ۷۳

۷. عصر نهضت مجدد مجتهدان ۷۴

۷-۱. شرح دوره ۷۴

۷-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۷۵

۷-۳. فقهای برجسته ۷۵

۸. عصر انشعاب فقه و پیدایش اخباری‌گری ۷۷

۸-۱. شرح دوره ۷۷

۸-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۸۰

۸-۳. فقهای برجسته ۸۱

۸-۴. پیامدهاى شیوه اخباری گرى ۸۱

۹. عصر شکست اخباری گری ۸۲

۹-۱. شرح دوره ۸۲

۹-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۸۵

۱۰. عصر جدید استنباط ۸۶

۱۰-۱. شرح دوره ۸۶

۱۰-۱-۱. دوره تحول فقه و اصول ۸۶

۱۰-۱-۲. نقد و کنکاش آرای شیخ انصاری ۸۷

۱۰-۱-۳. دوره نقد آرای آخوند خراسانی و پیدایش سه مدرسه اصولی ۸۷

۱۰-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۸۸

۱۰-۳. فقهای برجسته ۸۸

۱۱. عصر انقلاب اسلامی ۹۰

۱۱-۱. شرح دوره ۹۰

۱۱-۲. ویژگی‌ها و امتیازات ۹۱

۱۱-۳. فقهای برجسته ۹۲

فصل سوم: مکتب‌ها و مدرسه‌های فقهی ۱۰۱

۱. دوره اول؛ مکتب مدینه ۱۰۴

۲. دوره دوم؛ مکتب کوفه ۱۰۷

۳. دوره سوم؛ مکتب قم و ری ۱۱۰

۴. دوره چهارم؛ مکتب بغداد ۱۱۳

۵. دوره پنجم؛ مکتب حلّه ۱۱۶

۶. دوره ششم؛ مکتب جبل عامل و جزین ۱۲۰

۷. دوره هفتم؛ مکتب اصفهان ۱۲۳

۸. دوره هشتم؛ مکتب بحرین ۱۲۶

۹. دوره نهم؛ مکتب کربلا ۱۳۰

۱۰. دوره دهم؛ مکتب سامراء ۱۳۲

۱۱. دوره یازدهم؛ مکتب نجف اشرف ۱۳۶

۱۲. دوره دوازدهم؛ مکتب قم ۱۳۸

فصل چهارم: چیستی و چرایی فقه سیاسی ۱۴۳

۱. مفهوم و تعریف فقه سیاسی ۱۴۳

۲. مبانی فقه سیاسی ۱۴۸

۲-۱. جامعیّت دین اسلام ۱۴۸

۲-۲. جاودانگی اسلام و ضرورت اجرای احکام آن ۱۴۸

۲-۳. اجتهاد و تفقه در دین ۱۴۹

۲-۴. برخورداری از احکام ثابت و متغیر ۱۴۹

۲-۵. نیابت عامه در فقه شیعه ۱۵۰

۳. اهداف فقه سیاسی ۱۵۰

۳-۱. تضمین حقوق انسان ۱۵۲

۳-۲. اجرای عدالت ۱۵۳

۳-۳. تأمین امنیت ۱۵۵

۴. موضوع فقه سیاسی ۱۵۵

۴-۱. موضوعات دست اول و بنیادی فقه سیاسی ۱۵۵

۴-۲. قوانین، مقررات و دستورات متأثر از شرایط سیاسی ۱۵۶

۴-۳. احکام چند بعدی‌ ۱۵۶

۵. قواعد فقه سیاسی ۱۵۷

۵-۱. تعریف قواعد فقهی ۱۵۸

۵-۲. اهداف و فواید قواعد فقه سیاسی ۱۵۹

۵-۲-۱. پاسخ‌گویی به مسائل و رخدادهای جدید ۱۶۰

۵-۲-۲. همسویی و یکسان‌سازی روابط مردم و حاکمان ۱۶۰

۵-۲-۳. پاسخ‌یابی سریع و بدون مراجعه به مجتهد ۱۶۰

۵-۲-۴. هماهنگ سازی بخش‌های مخلتف مربوط به حوزه سیاست و حکومت ۱۶۱

۵-۲-۵. تثبیت مقررات حاکم بر جامعه ۱۶۱

۵-۲-۶. استقرار ارزش‌های اخلاقی در جامعه ۱۶۱

۵-۲-۷. یکسان سازی قوانین کشورهای اسلامی و روابط بین‌المللی آن‌ها ۱۶۲

۵-۳. تقسیمات قواعد فقه سیاسی ۱۶۲

۵-۳-۱. بر اساس ابواب فقه ۱۶۲

۵-۳-۲. بر اساس موضوعات عام ۱۶۲

۵-۳-۳. بر اساس قلمرو قاعده ۱۶۳

۵-۳-۴. بر اساس حکم اولی و ثانوی ۱۶۳

۵-۳-۵. بر اساس کاربرد قاعده ۱۶۳

۵-۳-۶. بر اساس پیدایش قواعد ۱۶۳

۵-۴. تقسیم قواعد فقه سیاسی بر اساس عرصه و حوزه موضوعی ۱۶۴

۵-۴-۱. اهم قواعد فقه سیاسی در حوزه سیاست ۱۶۴

۵-۴-۲. اهم قواعد فقه سیاسی در حوزۀ اجتماعی ۱۷۶

۵-۴-۳. اهم قواعد فقه سیاسی در حوزۀ اقتصادی ۱۸۳

۵-۴-۴. اهم قواعد فقه سیاسی در حوزۀ امنیتی و نظامی ۱۹۰

۶. انقلاب اسلامی و تأثیر گذاری در روند تحولی فقه سیاسی شیعه ۱۹۷

۶-۱. حوزه‌ها و عرصه‌های تأثیر گذار بر تحولات فقه شیعه ۱۹۸

۶-۱-۱. سیاسی ۱۹۸

۶-۱-۲. اقتصادی ۱۹۹

۶-۱-۳. فرهنگی- اجتماعی ۲۰۱

۶-۲. نقش و کارکرد انقلاب اسلامی در تحول بخشی به فقه سیاسی شیعه ۲۰۲

۶-۲-۱. توجه جدی به فقه سیاسی نسبت به گذشته ۲۰۳

۶-۲-۲. تحرک بخشی به فقه سیاسی ۲۰۳

۶-۲-۳. افزودن اجزاء و ابعادی به فقه سیاسی ۲۰۴

۶-۲-۴. تعمیق شناخت سیاسی در فقه ۲۰۴

۶-۲-۵. به رسمیت شناختن فقه سیاسی به عنوان یک رشته علمی ۲۰۴

۶-۲-۶. کشف نقطه مرکزی و محوری فقه سیاسی ۲۰۵

۶-۲-۷. تقویت قرائت‌های عقل گرایانه از احکام شریعت ۲۰۵

۶-۲-۸. احیاء و برجسته سازی جایگاه مصلحت اجتماعی در فقه سیاسی شیعه ۲۰۵

۶-۲-۹. افزایش نقش حکومت اسلامی در تعیین مصادیق احکام شریعت ۲۰۷

۶-۲-۱۰. ارتقاء جایگاه احکام حکومتی ۲۰۹

۶-۲-۱۱. گسترش مطالعات تطبیقی میان فقه سیاسی شیعی با اهل سنت ۲۱۲

۶-۲-۱۲. بسط آموزش و پژوهش در حوزه فقه سیاسی ۲۱۲

فصل پنجم: چیستی و چرایی فقه حکومتی ۲۱۳

۱. تبیین و توضیح مفهومی فقه حکومتی ۲۱۳

۱-۱. به معنای علم فقه یا احکام فقهی مورد حمایت حکومت ۲۱۳

۱-۲. به معنای احکام مربوط به حکومت در فقه موجود ۲۱۴

۱-۳. به معنای احکام مورد نیاز حکومت و رفتار حکومتی ۲۱۵

۱-۴. به معنای فقه دستورات حاکم ۲۱۵

۱-۵. به معنای یک رویکرد متمایز به فقه ۲۱۷

۱-۶. به معنای بررسی مباحث علمی و اعتقادی مربوط به حکومت از منظر اسلام ۲۱۸

۲. فقه حکومتی و سیر تطور آن ۲۲۰

۳. ضرورت فقه حکومتی ۲۲۵

۳-۱. دلیل اول: تفاوت موضوعات حکومتی با موضوعات فردی ۲۲۶

۳-۲. دلیل دوم: نابسندگی فقه فردی در بیان احکام موضوعات حکومتی ۲۲۷

۳-۳. دلیل سوم: موقعیت ممتاز مباحث اجتماعی فقه در رویکرد حکومتی ۲۲۸

۳-۴. دلیل چهارم: فقه حکومتی، ابزار تحقق دین از منظر کلان و راهبردی ۲۲۸

۴. پیش فرض‌های فقه حکومتی ۲۲۹

۵. تمایزشناسی فقه حکومتی از مفاهیم متداول ۲۳۰

۵-۱. تمایز فقه حکومتی با فقه سنتی ۲۳۰

۵-۲. تمایز فقه حکومتی با فقه سیاسی ۲۳۲

۵-۳. تمایز فقه حکومتی با فقه الحکومه ۲۳۴

۵-۴. تمایز فقه حکومتی با فقه پویا ۲۳۵

فصل ششم: ولایت فقیه: بنیان‌های نظری و تاریخی ۲۳۹

۱. مفهوم‌شناسی ولایت فقیه ۲۳۹

۱-۱. ولایت ۲۳۹

۱-۲. فقیه ۲۴۱

۱-۳. ولایت فقیه ۲۴۲

۱-۴. ولایت مطلقه فقیه ۲۴۴

۲. دلایل عقلی و نقلی مسأله ولایت فقیه ۲۴۶

۲-۱. دلایل عقلی ۲۴۶

۲-۲. دلایل نقلى ۲۴۷

۲-۲-۱. روایت «‏‏اللهمَّ ارْحَمْ خُلَفائی» ۲۴۷

۲-۲-۲. حدیث «مَقبوله عُمَر بْن حَنْظَله» ۲۴۸

۲-۲-۳. توقیع مبارک امام زمان(عج) ۲۵۰

۲-۲-۴. روایت«الفقهاءَ حُصونُ الاسلامِ» ۲۵۰

۲-۲-۵. حدیث «الْفُقَهَاءُ أُمَنَاءُ الرُّسُلِ» ۲۵۱

۳. سیر تکاملی بحث ولایت فقیه ۲۵۲

۳-۱. مرحله اول: عصر یا دوره معصومین ۲۵۳

۳-۲. مرحله دوم: عصر یا دورۀ آغاز اجتهاد ۲۵۴

۳-۲-۱. شیخ مفید ۲۵۴

۳-۲-۲. علامه حلّی ۲۵۹

۳-۲-۳. محقق حلّی ۲۶۰

۳-۲-۴. شهید اول ۲۶۲

۳-۳. مرحلۀ سوم: عصر یا دورۀ صفویه ۲۶۲

۳-۳-۱. محقّق کَرَکی ۲۶۳

۳-۳-۲. محقق اردبیلی ۲۶۴

۳-۳-۳. فیض کاشانی ۲۶۶

۳-۳-۴. وحید بهبهانی ۲۶۸

۳-۳-۵. شیخ جعفرکاشف الغطاء ۲۶۹

۳-۴. مرحله چهارم: عصر یا دورۀ قاعده مندی نظریه فقه سیاسی ۲۷۱

۳-۴-۱. ملا احمد نراقی ۲۷۱

۳-۴-۲. شیخ محمدحسن نجفی(صاحب جواهر) ۲۷۵

۳-۴-۳. سید میر عبد الفتاح حسینی مراغی ۲۷۸

۳-۴-۴. شیخ مرتضی انصاری ۲۷۸

۳-۴-۵. سید محمد آل بحرالعلوم ۲۸۱

۳-۵. مرحله پنجم: عصر یا دورۀ مشروطه ۲۸۳

۳-۵-۱. میرزا محمد حسین غروی نائینی ۲۸۴

۳-۵-۲. ملا محمد کاظم آخوند خراسانی(هروی) ۲۸۶

۳-۵-۳. سید محمد کاظم طباطبایی یزدی ۲۹۰

۳-۵-۴. شیخ فضل‌الله نوری ۲۹۴

۳-۵-۵. آیت الله محمد حسین غروی اصفهانی ۲۹۶

۳-۵-۶. آیت الله سید عبدالحسین موسوی نجفی لاری ۲۹۷

۳-۵-۷. آیت الله سید محمدباقرصدر ۲۹۹

۳-۵-۸. آیت الله سید محمد حسین طباطبایی ۳۰۲

۳-۵-۹. آیت الله سید محمود علایی طالقانی ۳۰۳

۳-۵-۱۰. آیت الله محمد‌تقی بهجت فومنی ۳۰۷

۳-۵-۱۱. آیت الله محمدتقی جعفری ۳۰۹

۳-۶. مرحله ششم: عصر یا دورۀ درخشش ولایت فقیه در حوزه و عرصه عمل ۳۱۱

۳-۶-۱. ولایت فقیه از نگاه امام خمینی(ره) ۳۱۲

۳-۶-۲. ولایت فقیه از نگاه فقیهان معاصر امام خمینی(ره) ۳۲۰

الف) نظریه «نصب» یا نظریه ولایت انتصابی فقیه ۳۲۱

۱. محورهای اصلی نظریه‌ ولایت انتصابی فقیه ۳۲۱

۲. فقهای معتقد به نظریه نصب ۳۲۸

۲-۱. آیت الله سید حسین طباطبایی بروجردی ۳۲۸

۲-۲. آیت الله سید مصطفی خمینی ۳۳۱

۲-۳. آیت الله سیدمحمدرضا گلپایگانی ۳۳۲

۲-۴. آیت الله ‌محمد مؤمن قمی ۳۳۳

۲-۵. آیت الله سید علی خامنه‌ای ۳۳۵

۲-۶. آیت الله محمد تقی مصباح یزدی ۳۳۹

۲-۷. آیت الله عبدالله جوادی آملی ۳۴۳

۲-۸. آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی ۳۴۵

۲-۹. آیت الله ناصر مکارم شیرازی ۳۴۶

۲-۱۰. آیت الله حسین نوری همدانی ۳۴۷

۲-۱۱. آیت الله محمد یزدی ۳۴۹

۲-۱۲. آیت الله عباسعلی عمید زنجانی ۳۵۰

ب) دیدگاه یا نظریه ولایت فقیه در امور حسبیه ۳۵۳

۱. آیت الله سید محسن طباطبائی حکیم ۳۵۴

۲. آیت الله سید ابوالقاسم موسوی خویی ۳۵۵

۳. آیت الله سید علی حسینی سیستانی ۳۵۷

۴. آیت الله میرزا جواد تبریزی ۳۵۹

ج) نظریه «نخب» یا نظریه ولایت انتخابی فقیه ۳۶۱

۱. دلایل معتقدان به نظریه انتخاب ۳۶۳

۲. فقهای معتقد به نظریه انتخاب ۳۶۵

۲-۱. آیت الله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی ۳۶۵

۲-۲. شیخ محمد جواد مغنیه ۳۶۸

۲-۳. آیت الله حسینعلی منتظری ۳۶۹

۲-۴. آیت الله مرتضی مطهری ۳۷۳

۲-۵. آیت الله سید محمدحسینی بهشتی ۳۷۶

۲-۶. آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی ۳۷۸

د) شباهت‌ها و تفاوت‌های نظریه نخب با نظریه نصب ۳۸۱

۱. شباهت‌های نظریه نخب با نظریه نصب ۳۸۱

۲. تفاوت‌های نظریه نخب با نظریه نصب ۳۸۲

فصل هفتم: سخن آخر؛ فقه سیاسی: گذشته، حال، آینده ۳۸۵

۱. فقه سیاسی و تجربه گذشته ۳۸۶

۲. فقه سیاسی و تجربه امروز ۳۸۹

۲-۱. فقه سیاسی و تجربه قانون اساسی ۳۹۰

۲-۲. فقه سیاسی و رابطه ولایت فقیه و قانون اساسی ۴۰۲

۲-۳. فقه سیاسی و مسأله جمهوریت ـ اسلامیت در قانون اساسی ۴۰۸

۲-۴. فقه سیاسی و مسأله شورایی بودن ولایت فقیه در قانون اساسی ۴۱۴

۳. فقه سیاسی و آینده ۴۱۶

۳-۱. فقه سیاسی و جهانی شدن ۴۱۶

۳-۲. آینده پژوهی فقه سیاسی ۴۱۸

فهرست منابع ۴۲۳

منابع فارسی ۴۲۳

الف) کتاب‌ها ۴۲۳

ب) مقالات ۴۳۴

ج) سخنرانی ۴۴۳

د) پایگاه‌های اطلاع رسانی ۴۴۴

منابع عربی ۴۴۴

منابع انگلیسی ۴۵۵

ضمائم ۴۵۷

ضمیمه ۱. شبهه‌‌شناسی ولایت فقیه ۴۵۹

ضمیمه ۲. واژگان و اصطلاحات فقهی ۴۸۱

ضمیمه ۳. فرق، مکاتب و سلسله‌های مذهبی ـ سیاسی ۴۹۳

ضمیمه ۴. مفاخر و نام آوران حوزه مطالعات فقهی ۴۹۹

ضمیمه ۵. گاه شمار تحولات فقه، سیاست و حکومت

دسته بندی موضوعی موضوع فرعی
علوم انسانی حقوق
کتاب های در این موضوع

تماس با پشتیبان سایت

تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©۲۰۲۵ Iranian Students Booking Agency. All rights reserved