ماناک، برگرفته از رساله دکتری پژوهش هنر با عنوان «مبانی طراحی و شکلگیری اشیاء در قرون اولیه اسلامی با رویکرد زمینهگرایی و تأکید بر مفاهیم نمادین» است که در شانزدهمین جشنواره ملی پایاننامه سال دانشجویی بهعنوان اثر شایسته تقدیر مورد توجه قرار گرفت. نگارنده با جمعآوری و ساماندهی اشیاء در سه موزه مورد مطالعه و بهرهگیری از توصیف، تفسیر و تحلیل ظروف خانگی قرون اولیه اسلامی ایران تلاش کرده به مبانی تفکر طراحی و نقشپردازی این ظروف دست یابد.
واژه "ماناک" برگرفته از "مفاهیم نمادین آب و نور برگرفته از اندیشههای اسلامی و مفاهیم کهن" است و مبانی طراحی اشیاء در قرون اولیه اسلامی را توصیف میکند.
ماهیت میان رشتهای موضوع این کتاب که با مفاهیم صنایع دستی و طراحی صنعتی بهطور توأمان ارتباط دارد، ملاحظات خاصی در طی روند نگارش کتاب حاضر در پی داشته که نگارنده با راهنمایی و توصیه صاحبنظران، سعی در جستوجوی دقیقتر آن داشته است. نمونههای مورد پژوهش بهطور معمول در حوزه صنایع دستی بررسی میشوند و روش تحلیل در این کتاب، بیشتر بر روشهای تحلیل طراحی صنعتی تأکید دارد. بدین منظور از روش تحلیل آنالیز گشتالت از نظر تحلیل ظاهری ظروف استفاده شده است. همچنین تحلیل گشتالت، طبقهبندی کاربرد، تعاریف و طبقهبندیهای طراحی اشیاء در طراحی صنعتی نیز در امر طبقهبندی ظروف مورد نظر بوده است. در بخش مبانی اجتماعی نیز به موارد قابل ملاحظهای دررویکرد زمینهگرایی اجتماعی-فرهنگی، توجه شده است.
در فصل اول این کتاب با عنوان «مبانی زمینهگرایی در این بررسی تطبیقی»، طرح پژوهش شامل: ضرورت، اهداف، پیشینه، چارچوب نظری، فرضیه، روش انجام پژوهش، معرفی کلی جامعه آماری و تعریف تخصصی واژگان کلیدی پژوهش توضیح داده میشود.
فصل دوم دربرگیرنده بررسیهای اجتماعی در بازه زمانی مرجع، یعنی قرون اولیه تا پنجم هجری در ایران، است.
فصل سوم به بررسی نمونههای پژوهش از دیدگاه ظاهری پرداخته میشود.
فصل چهارم، با برشمردن نقوش جلوهگرشده بر ظروف خانگی قرون مرجع و باتوجه به سنتهای کهن ایرانی و مفاهیم اسلامی، نقوش در شش گروه هندسی، گیاهی، حیوانی، انسانی، اسطورهای و کتیبهای طبقهبندیشده و محتوای بهکار رفته در آنها مورد تحلیل واقع شده است. در این فصل به نقوش مرتبط با آب و نور، بهعنوان فصل مشترک نقوش برگرفته از سنتهای کهن ایرانی و باورهای اسلامی، در هویتسازی طراحی ظروف خانگی این دوره تأکید میشود.
فصل پنجم مبانی طراحی ظروف خانگی ایرانی در قرون اولیه تا پنجم هجری، ابتدا با معرفی ساختاری ظروف برگرفته از فصل سوم، سپس بازتاب سنتهای کهن و تأثیر باورهای اسلامی برگرفته از فصلهای دوم و چهارم و درنهایت هماهنگی با نیازهای استفادهگر از مجموع فصلهای دوم تا چهارم، در قالب جداول و نمودارهایی ارائه میشود. در پایان جهت استفاده از نتایج پژوهش و نیز ادامه این نوع پژوهشها، پیشنهادهایی ارائه شده است.
کتاب "ماناک" مبانی طراحی اشیاء در زمینه تفکر تطبیقی ایرانی نوشته پردیس بهمنی با شمارگان 500 نسخه در 232 صفحه به قیمت 19500 تومان از سوی نشر سازمان انتشارات جهاددانشگاهی منتشر شده است.
علاقه مندان برای تهیه این اثر می توانند به فروشگاه سازمان جهاد دانشگاهی به آدرس تهران - خيابان انقلاب - بين فلسطين و چهار راه وليعصر- فروشگاه و نمايشگاه دائمي كتاب جهاد دانشگاهي مراجعه نموده و یا با شماره تلفن 66487625 -021 حاصل نمایند.
فصل اول: مبانی زمینه گرایی در بررسی تطبیقی
فصل دوم: تاثیر جامعه و فرهنگ بر طراحی اشیاء هدف
فصل سوم :گونه شناسی ظروف خانگی و طبقه بندی ظاهری
فصل چهارم: طبقه بندی محتوایی از ظروف خانگی قرن های اول تا پنجم هجری ایران
فصل پنجم:مبانی طراحی اشیاء
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
هنر و معماری |
هنرهاي ترسيمي
|