تنظیم کننده های رشد، ترکیبات تحریک کننده یا بازدارنده رشد و نمو در گیاهان هستند که تقریباً تمام سازوکارهای فعالیت های گیاهی را ساماندهی می کنند. این ترکیبات به 5 گروه اصلی شامل اکسین، سیتوکینین، جیبرلین، اسید آبسیزیک و اتیلن تقسیم می شوند ولی در سال های اخیر تعداد ترکیبات دیگری نیز به این گروه ها اضافه شده اند. در منابع موجود فارسی تاکنون تنظیم کننده های رشد گیاهی از ابعاد مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند اما در این کتاب، فعالیت تنظیم کننده های رشد بطور ویژه به روی گیاهان زراعی مطالعه شده است.

  مقدمه و کلیات      9

 تعریف هورمون        11

 مفهوم هورمون‌های گیاهی  11

 پیشینه‌ تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی      12

 ساز و کار فعالیت تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی      15

 تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد بر واکنش‌های حرکتی – گرایشی و کنترلی در گیاهان                19

 واکنش‌های گرایشی در گیاه                19

 واکنش‌های تورمی (آماسی) در گیاه    21

 واکنش‌های کنترلی در رشد و نمو گیاهان           22

 کنترل رشد و نمو رویشی                22

 کنترل رشد و نمو زایشی 26

 منابع فصل اول 29

 فصل دوم: اکسین‌ها: هورمون‌های رشد گیاهی  31

 مقدمه      33

 پیشینه‌ هورمون اکسین           34

 بیوسنتز و متابولیسم اکسین   36

 شکل‌های موجود اکسین         37

 نحوه انتقال هورمون اکسین     39

  اثرات اکسین بر فرایندهای مورفولوژیکی، رشد و تمایز بافت‌ها و اندام‌های گیاهان    42

  رشد و تمایز سلولی و طولی ساقه‌ها     42

 رشد و تمایز جوانه‌های جانبی اندام‌های هوایی     42

 رشد طولی و تمایز ریشه‌ها   44

 تمایز گل و میوه  44

 حرکات گرایشی گیاه در واکنش به اکسین              46

 نقش هورمون اکسین در فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان        46

  تأثیر هورمون اکسین بر فعالیت‌های فیزیولوژیکی گیاهان         47

 تأثیر هورمون اکسین بر چگونگی واکنش گیاهان در شرایط تنش‌های محیطی      49

 منابع فصل دوم 51

 فصل سوم: سیتوکینین: تنظیم‌کنندۀ تقسیم سلولی          53

مقدمه      55

  پیشینه‌ هورمون سیتوکینین   56

 بیوسنتز و متابولیسم سیتوکینین            57

  شکل‌های هورمون سیتوکینین                58

  نحوه انتقال هورمون سیتوکینین             60

 نقش هورمون سیتوکینین در فعالیت‌های مورفولوژیکی، تقسیم سلولی و نمو اندام‌های گیاهی  61

 تقسیم و بزرگ شدن سلول  61

 غلبه بر چیرگی انتهایی        62

 تأخیر در پیری برگ‌ها و انتقال مواد غذایی          63

  نقش هورمون سیتوکینین در فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان 65

 تأثیر هورمون سیتوکینین بر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان  66

 تأثیر هورمون سیتوکینین برعکس‌العمل گیاهان به تنش‌های محیطی      67

 منابع فصل سوم               70

 فصل چهارم: جیبرلین‌ها: تنظیم‌کننده‌های ارتفاع در گیاهان            73

  مقدمه      75

 پیشینه‌ هورمون جیبرلین        78

  بیوسنتز و متابولیسم جیبرلین 79

 شکل‌های موجود هورمون جیبرلین         81

 انتقال هورمون جیبرلین          82

  نقش جیبرلین در فرایندهای مورفولوژیکی گیاهان   83

 افزایش ارتفاع و رشد طولی ساقه          83

 جوانه‌زنی بذر        87

  گل‌دهی               89

 تأثیر جیبرلین‌ها بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان                89

 اثر جیبرلین بر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان        90

 تأثیر هورمون جیبرلین بر تنش‌های محیطی در گیاهان          93

 منابع فصل چهارم            96

 فصل پنجم: اسید سالیسیلیک           101

 مقدمه      103

  پیشینه‌ اسید سالیسیلیک        105

 اثر اسید سالیسیلیک بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان         107

 واکنش فعالیت‌های فیزیولوژیکی گیاه به کاربرد اسیدسالیسیلیک             108

 تأثیر کاربرد اسید سالیسیلیک بر فرایندهای مورفولوژیکی و رشد و نمو در گیاهان  109

 نقش اسیدسالیسیلیک در واکنش گیاهان به تنش‌های محیطی                111

 منابع فصل پنجم              116

 فصل ششم: جاسمونات‌ها 119

 مقدمه      121

 پیشینه‌ جاسمونات‌  122

 اثر جاسمونات‌ها بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان 122

 تأثیر کاربرد جاسمونات‌ها بر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان   124

  جاسمونات‌ها و اثر آنها بر فرایندهای مورفولوژیکی و عملکرد گیاهان        127

 نقش جاسمونات‌ها در تخفیف اثرات ناشی از تنش‌های محیطی                128

 منابع فصل ششم              130

 فصل هفتم: براسینو استروئیدها (BRs)            133

 مقدمه      135

  پیشینه‌ براسینو استروئیدها     136

 نقش تنظیم‌کنندگی براسینو استروئیدها در گیاهان 137

  اثرات براسینو استروئیدها بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان   138

  اهمیت و نقش براسینو استروئیدها در فعالیت‌های فیزیولوژیکی گیاهان   140

  براسینو استروئیدها و اثر آنها بر واکنش‌های مورفولوژیکی و عملکرد گیاهان            141

 براسینو استروئیدها و افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی            143

 منابع فصل هفتم              145

 فصل هشتم: اسید آبسیزیک: تنظیم‌کنندۀ تحمل به تنش‌های محیطی و بلوغ بذر             147

  مقدمه      149

  پیشینه‌ هورمون اسید آبسیزیک               150

  بیوسنتز و متابولیسم اسید آبسیزیک       151

 انتقال هورمون اسید آبسیزیک          152

  اهمیت و نقش اسید آبسیزیک در فرایندهای مورفولوژیکی گیاهان           154

 اثر هورمون اسید آبسیزیک بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان                158

 تأثیر هورمون اسید آبسیزیک بر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان              159

  اثرات هورمون اسید آبسیزیک بر گیاهان در شرایط تنش‌های محیطی     163

 منابع فصل هشتم             166

 فصل نهم: اتیلن: هورمون پیری         171

 مقدمه      173

 پیشینه‌

 اتیلن 174

 بیوسنتز و متابولیسم اتیلن      175

  تأثیر اتیلن بر ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاهان         177

  بررسی تأثیر اتیلن بر فعالیت‌های بیوشیمیایی گیاهان              179

  بررسی نقش اتیلن در خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهان             180

 واکنش اتیلن در شرایط تنش‌های محیطی               181

 منابع فصل نهم          183