کتاب « تاریخ تشیع (دفتر نخست)» به قلم دکتر محمد نصیری ( رضی) عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دکتر فاطمه جان احمدی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس منتشر شده است.

به اعتقاد نویسندگان این کتاب شناخت تشیع با تکیه ‌بر قرآن همچنین نقش روش‌شناختی در فهم آیات قرآن در قلمروهای مختلف و به‌ویژه در حوزه انسان، شناخت صفات، ویژگی‌ها و اهداف آفرینش او ودر یک‌کلام انسان در تراز خلیفه خداوند دارد. چنان که شناخت شیعه و تاریخ آن برای ما ایرانیان، به‌نوعی شناخت ایران ،تاریخ آن، ایرانیان و کارنامه آنان،شناخت خود ملی، درک هویت فرهنگی متعالی وفراآمدن به افق های مذهبی ، دینی و معنوی است .

این کتاب در سه بخش شامل پانزده درس تهیه و تنظیم شده است. بعد از مباحث پایه در بخش نخست ، بخش دوم به گونه شناسی نام‌ها و نشانه‌های شیعه و تشیع با تکیه بر قرآن پرداخته وبخش سوم به تبیین رویکردها و نظریه ها در پیدایش تشیع اختصاص یافته است. درس پانزدهم با عنوان تشیع فرصت‌ها و چالش ها ، بحثی را در چگونگی فرصت بودن اسلام، علی بن ابیطالب(ع) و فاطمه زهرا(س) در جهان معاصر، باز کرده است. 

بخش اول: مباحث مقدماتی و پایه (درس اول تا سوم)

درس نخست: شیعه در یک نگاه، ضرورت و دشواری های درس

درس دوم: مفردات موضوع تاریخ و اقسام آن؛ فلسفه تاریخ و اهمیت آن

درس سوم: مفردات موضوع؛ شیعه، تشیع و تاریخ تشیع

بخش دوم: گونه شناسی نام ها و نشانه های شیعه و تشیع اهل البیت (ع)

درس چهارم: گونه شناسی قرآنی و تاریخی نام ها و اصطلاحات شیعه

درس پنجم: اصطلاحات قرآنی ناظر به تشیع: واژۀ اهل البیت (ع)

درس ششم: اصطلاحات قرآنی ناظر به تشیع: امام، مشتقات و کاربردهای آن

درس هفتم: دیگر اصطلاحات مترادف یا ناظر به شیعه و تشیع

درس هشتم: گونه شناسی انواع تشیع و نسبت آنها با تشیع اعتقادی

بخش سوم: رویکردها و نظریه ها در پیدایش تشیع

درس نهم: گونه شناسی رویکردها درباره پیدایش شیعه و تشیع

درس دهم: نظریه ها در پیدایش تشیع: خاستگاه برون دینی؛ ایرانیان و تشیع

درس یازدهم: نظریه ها در پیدایش تشیع: عبدالله بن سبا و تشیع

درس دوازدهم: شکل گیری تشیع، در یک دوره زمانی نه زمان خاص

درس سیزدهم: تبیین عقلی پیدایش تشیع در عصر پیامبر (ع)

درس چهاردهم: قرائن و شواهد درباره پیدایش تشیع در عصر پیامبر (ع)

درس پانزدهم: تشیع فرصت ها و چالش ها

کتاب شناسی منابع