«نمایش خلاق» با تکیه بر قابلیت­ های بالای هنر به­ ویژه هنر نمایش و همچنین استفاده از مفاهیم روانشناسی تربیتی، در سال­ های اخیر توانسته جایگاه ویژه­ ای در مراکز آموزشی و تربیتی کشور به خود اختصاص دهد.

گونه ی نمایشی، کاربردهای بی­نظیری در زمینه آموزش غیرمستقیم و سرگرم‌کننده و همسو با فطرت انسان، تربیت جسم و روان، رشد خلاقیت ­های فردی و اجتماعی، ایجاد روحیه کار گروهی و حتی کمک به درمان بعضی از بیماری­ ها و روان‌پریشی‌ها دارد؛ برهمین اساس است که برخی از مدارس پیش‌دبستانی دولتی، آموزشگاه­ های خصوصی و نهادهای نیمه ­دولتی به سمت آن روی آورده ­اند.

با وجود این گرایش عمومی به «نمایش خلاق» و استقبال مربیان برای فراگیری این مهارت، عدم وجود واحدهای دانشگاهی و کمبود منابع مطالعاتی در این زمینه، جهاد دانشگاهی هنر را برآن داشت که در قالب یک مجموعه کتاب شش جلدی، بسته ­ای آموزشی و کاربردی برای فعالان و علاقمندان نمایش خلاق تدوین و منتشر نماید. این واحد از جهاد دانشگاهی در راستای اهداف تعریف شده خود در دفتر تخصصی تئاتر کاربردی و آموزش مربیان هنر، این مهم را پس از مطالعه و جستجو به چند تن از مولفان با سابقه این حوزه سفارش داد.

بسته آموزشی و تخصصی حاضر مرکب از شش عنوان کتاب از شش مربی با تجربه­ ی «نمایش خلاق» است که از نگاه­های مختلف تجربه ­های خود را از این فعالیت نمایشی برای کودکان و نوجوانان مکتوب کرده­ اند.

این نیاز وقتی بیشتر حس می­ شود که بدانیم این فعالیت خاص کودکان و‌ نوجوانان نیست، بلکه برای تمامی گروه­ های سنی و گروه ­های ویژه اجتماعی همچون سالمندان، کارگران، کودکان کار، کانون­ های اصلاح و تربیت، مراکز روان‌درمانی و غیره نیز می ­تواند کاربرد ویژه داشته باشد.

بی­شک رشد و گسترش علمی «نمایش خلاق» علاوه بر تاثیر مستقیم روی «تئاتر در کلاس درس» و «تئاتر دانش­آموزی»، می­ تواند در اشکال حرفه­ ای و پیشرفته آن یعنی «تئاتر خلاق» و فعالیت­ های گستره آن هم چون «تئاتر خیابانی»، «تئاتر تعلیمی و آموزشی» و در مجموع بر «تئاتر کاربردی» و یا «تئاتر شورایی» تاثیرگذار باشد.

«مرکز هنرهای نمایشی کاربردی جهاد دانشگاهی هنر» برآنست که این مسیر را ادامه داده و با انتشار یافته ­های پژوهشی و تجربی دیگر، در حد امکانات خود بر منابع این حوزه مهم بیافزاید. 

مقدمه - 7

سخن نویسنده - 9

توصیه و تشکر - 13

فصل اول - 15

آشپزی به شیوه‏ی نمایش خلاقی - 17

گام‏های نخست برای ورود به دنیای نمایش خلاق  - 18

عناصر یک خوراک سالم - 19

تفکر خلاق - 19

تجسم خلاق - 20

جادو و ایجاد هیجان - 20

ویژگی‏های نمایش خلاق -21

کارکرد‏های نمایش خلاق - 24

مشاهدگری فعال - 24

آشنایی با شخصیت درونی کودک - 25

ایجاد اعتماد به نفس در کودکان - 26

تقویت زبان و گسترش دایره لغات - 27

شرکت در فعالیتی گروهی (ایجاد همدلی و مشارکت)  - 27

نقد‏پذیری و استدلال‏یابی - 28

راهی به سوی شناخت، مشق زندگی - 28

پرورش خلاقیت، هیجان آفرینش و خلق لحظه‏ ای - 29

نمایش خلاق شیوه و ابزاری جهت آموزش - 29

مراحل کار نمایش خلاق - 37

مرحله‏ ی آماده‏ سازی - 37

مرحله‏ ی اجرای اولیه - 38

مرحله‏ ی نقد و بررسی اجرا - 39

مرحله‏ ی اجرای دوباره - 40

نقش مربی در نمایش خلاق -40

خصوصیات یک مربی خلاق - 42

آشنایی با دنیای تئاتر - 42

آشنایی با علوم روانشناسی - 42

آشنایی با ادبیات ایران و جهان - 43

آشنایی با اصول زبان بدن و شیوه‏ های اجرایی قصه‏‏ گویی  - 43

آشنایی با اصول و مبانی هنر‏های تجسمی - 43

خلاقیت، شوخ طبعی و عشق به دنیای کودکی - 44

شیوه‏ های برقراری نظم در کارگاه نمایش خلاق  - 45

دعوت به سکوت و تمرکز با استفاده از نشانه‏ های صدایی یا حرکتی  - 45

تخلیه انرژی‏های مازاد -  47

انتخاب بر‏اساس قرعه کشی - 47

جدا‏سازی - 48

تکنیک شانس دوباره - 49

رعایت نوبت - 49

آزادی عمل درمشارکت افراد - 49

کد تصویری شخصی - 50

از فرایند نمایش خلاق تا برآیند تئاتر خلاق - 50

شرایط اجرای تئاتر خلاق برای گروه سنی خردسال - 53

اجرای تمرین‏ های فرایند نمایش خلاق - 53

شرایط اجرای تئاتر خلاق با متن نمایشی - 53

فصل دوم - 57

تکنیک‏ های متداول فرایند نمایش خلاق - 59

تمرینات تنش‏‏زدایی - 59

تمرینات اعتماد‏سازی - 65

تمرینات بدنی - 71

تکنیک تمرینات بیانی و شنیداری - 78

بازیسازی چهره (میمیک) - 83

تمرینات حافظه ای و تجسم خلاق - 89

ایفای نقش، نمایش بیکلام (پانتومیم) - 95

جان‏بخشی - 105

بداهه‏ پردازی -  114

فصل سوم - 129

طراحی کارگاه نمایش خلاق - 131

ترکیب بازی‌ها و چیدن پلان مناسب - 131

مراحل طراحی و چیدمان یک کارگاه نمایش خلاق - 133

1 طراحی کارگاه نمایش خلاق قدرت یا ضعف؟ - 139

2 طراحی کارگاه نمایش خلاق بر اساس دو عنصر سنگ و آب - 152

3 طراحی کارگاه نمایش خلاق بر اساس تقویت و کنترل احساسات - 162

4 طراحی کارگاه نمایش خلاق بر‏اساس مسائل زیست محیطی خشم طبیعت - 172

منابع - 181

کتابنامه کاربردی مربیان نمایش خلاق - 183