آنچه اين كتاب در پی آن بوده، پرداختن به تأثيرات محيطي، فرهنگي، ديني و اجتماعي ورود نفت به مناطق نفت‌خيز جنوب ايران است. افزون بر صد سال از ورود فناوري نفت به ایران می­گذرد؛ به نظر مي‌رسد کشف نفت تأثير شگرفی بر فرهنگ، سياست و مناسبات اجتماعي خوزستان گذاشته و روابط و رفتارهاي مدني، ساختار اجتماعات، سياست‌، مدنيت، اقتصاد و... را دگرگون ساخته است. در كنار تغييرات محيطي، تحولات اجتماعي، فرهنگي و ادبي متأثر از مسائل نفت نيز در خور توجه است و به­ويژه تأثيرات ژرف و ساختاري در عرصه ادبيات داستاني بيشتر به چشم مي‌خورد؛ تا جايي كه حتي مي‌توان گفت، سبكی به نام ادبيات داستاني اقليمي جنوب ظهور و بروز يافته؛ در این سبک شاهد انتشار برخي رمان‌ها و داستان‌ها در عرصه ادب معاصر هستيم كه مي‌توان عمده آنها را يا بر محور نفت يا متأثر از آن دانست.

اين كتاب در حوزه مناسبات نفت با ادبيات داستاني شكل گرفته است و انواع تأثير و تأثرات نفت در اين آثار را بررسي و تحليل خواهد كرد.

سخن پژوهشگاه ۷

سخن نخست ۹

مقدمه. ۱۱

فصل اول: خوزستان، یک دهه پیش از کشف نفت   ۱۷

۱-۱- تشتّت فرهنگی ۱۹

۲-۱- قوم بختیاری ۲۰

۳-۱- زندگی در جلگه خوزستان ۲۲

۴-۱- طوایف و غلبه ساختار و رفتار طایفه‌ای ۲۳

۵-۱-  حضور و نفوذ اروپائیان در منطقه و ورود آنان در مناسبات فرهنگی مردم جنوب ۲۶

فصل دوم: خوزستان پس از كشف نفت   ۲۹

۱-۲- کشف نفت و تحولات جهانی  ۳۱

۲-۲- تحول فرهنگ کار. ۳۴

۳-۲- نقشه‌هایی برای ماندن همه‌جانبه در ایران؛ عزمی برای تحول فرهنگی  ۳۷

فصل سوم: نفت و ادبیات اقلیمی جنوب   ۴۱

۱-۳- ادبیات اقلیمی در جزیره خارك  ۴۳

۲-۳- حضور شرکت نفت در خارك  ۵۳

۳-۳- تفریح و فراغت  ۵۵

۴-۳- داستان‌نویسان غیربومی  ۶۱

فصل چهارم: سینما و نفت  ۶۷

۱-۴- اولین تلاشها برای نمایش فیلم  ۶۹

۲-۴- توسعه هنر و ادب  ۶۹

۳-۴- هنر و سینما از کودتا تا انقلاب  ۷۰

۴-۴- جشنواره‌های سینمایی انقلاب اسلامی  ۷۱

۱-۴-۴- جشنواره‌ بین‌المللی فیلم نفت  ۷۳

۲-۴-۴- فیلم‌های سینمایی  ۷۵

فصل پنجم: زبان و ادبیات در خوزستان پس از كودتای نفتی ۱۳۳۲  ۸۳

۱-۵- ادبیات،  نفت و کودتا ۸۵

۲-۵- زمینه‌های پیدایش و رواج رمان‌های متفاوت با محور مسئله نفت  ۸۷

۱-۲-۵- رمان همسایه‌ها اثر احمد محمود. ۸۸

۲-۲-۵- تابستان همان سال اثر ناصر تقوایی  ۹۶

۳-۲-۵- اسرار گنج دره جنّی اثر ابراهیم گلستان.. ۱۰۲

۴-۲-۵- داستان کوتاه «شهر کوچک ما»، احمد محمود. ۱۰۵

۵-۲-۵- تبی که شیرو داشت، ناصر مؤذّن  ۱۰۸

۶-۲-۵- سرگذشت کندوها، جلال آل احمد.. ۱۱۰

۳-۵- ادبیات سیاسی ـ اجتماعی  ۱۱۲

۴-۵- شخصیت  ۱۱۴

۵-۵- درونمایه. ۱۱۴

۶-۵- زبان.. ۱۱۵

۷-۵- زبان، کلمات و اصطلاحات رایج  ۱۱۶

۸-۵- جمع‌بندی اولیه. ۱۳۳

فصل ششم: ادبیات داستانی، نفت‌ و انقلاب اسلامی  ۱۳۵

۱-۶ - پیروزی انقلاب اسلامی  ۱۳۷

فصل هفتم: سال‌های پس از جنگ (۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) ۱۵۱

۱-۷- دوران پس از جنگ  ۱۵۳

۲-۷- ادبیات بومی و اقلیمی در سال‌های بعد از جنگ  ۱۶۱

۳-۷- فرهنگ و هنر بعد از جنگ  ۱۶۸

۴-۷- رئالیسم در ادبیات جنوب  ۱۷۲

۱-۴-۷- احمد محمود. ۱۷۴

۲-۴-۷- اسماعیل فصیح.. ۱۸۷

۳-۴-۷- فتح‌الله بی‌نیاز. ۱۹۳

۴-۴-۷- محمدرضا صفدری  ۱۹۷

۵-۴-۷- قاضی ربیحاوی  ۲۰۰

۶-۴-۷- اصغر عبداللهی  ۲۰۳

۷-۴-۷- عدنان غریفی  ۲۰۵

۸-۴-۷- منیرو روانی‌پور. ۲۱۳

۹-۴-۷- زویا پیرزاد. ۲۳۰

فصل هشتم: دسته‌بندی و نتیجه‌گیری   ۲۳۹