دانش تغذیه را می‌توان همزاد بشر دانست. زیرا که او همیشه در پی دریافت ترکیبات لازم موجود در محیط از طریق دهان بوده است. خواه برای رفع نیاز و خواه برای ارضاء خواست، هوس یا اشتها. اما علم تغذیه مدرن سابقه خیلی طولانی در میان سایر علوم پایه ندارد. با فراگیر شدن کاربرد های علم اپیدمیولوژی در شاخه‌های مختلف مرتبط با علوم تندرستی، علوم تغذیه هم از این مزیت بی‌بهره نماند. بخشی از این بهره‌مندی، وام­دار تلاش‌های بسیار ارزشمند دانشمندان تراز اول در سطح بین‌المللی است از جمله پروفسور والتر ویلت و پروفسور بری مارگتز در میان دیگرانی که مجال نام بردن از حتی تعدادی از آنها هم در گنجایش این مقدمه نیست.  

آشنایی با کاربرد اصول روش‌های اپیدمیولوژی در علوم تغذیه برای دانشجویان و سایر دست‌اندرکاران این رشته مفید یا حتی ضروری است. با توجه به کافی نبودن منابع در دسترس اپیدمیولوژی تغذیه به زبان فارسی، این کتاب تهیه شده است. 

 عنوان                                                                                                                                      صفحه

پیشگفتار........................................................................................................................................ ۵

فصل اول: مبانی اپیدمیولوژی..................................................................................................... ۷

تعریف اپیدمیولوژی (Epidemiology)................................................................................. ۹

اهداف مطالعات اپیدمیولوژی............................................................................................... ۱۰

اپیدمیولوژی تغذیه‌............................................................................................................... ۱۱

اصطلاحات رایج در مطالعات اپیدمیولوژی.......................................................................... ۱۵

انواع متغیرها.................................................................................................................... ۱۵

جور کردن یا همسان‌سازی.............................................................................................. ۱۶

انتخاب متغیر مناسب برای مدل‌های چندمتغیره........................................................... ۱۷

تفاوت میان بروز و شیوع................................................................................................. ۱۹

اعتبار............................................................................................................................... ۲۰

قابلیت تکرار.................................................................................................................... ۲۳

صحت(Accuracy)......................................................................................................... ۲۵

انواع خطاهای رایج در مطالعات........................................................................................... ۲۶

خلاصه‌ای از انواع مطالعات................................................................................................... ۲۸

فصل دوم: انواع پژوهش‌ها در علوم پزشکی و بهداشتی....................................................... ۳۱

انواع مطالعات اپیدمیولوژی.................................................................................................. ۳۳

مطالعات همگروهی(آینده‌نگر- طولی- Panel Studies).................................................... ۳۳

مطالعات مورد- شاهدی....................................................................................................... ۴۱

مطالعات مقطعی.................................................................................................................. ۴۶

مطالعه اکولوژیک(جمعیتی)................................................................................................ ۵۰

مطالعات تاریخی.................................................................................................................. ۵۷

مطالعات تجربی: کارآزمایی بالینی، کارآزمایی‌های میدانی، و مطالعات مداخله‌ای............. ۵۸

فصل سوم: روش‌های گردآوری داده‌ها در مطالعات اپیدمیولوژی...................................... ۷۵

اندازه‌گیری مواجهه‌ها............................................................................................................ ۷۷

انواع مواجهه‌ها...................................................................................................................... ۷۸

روش‌های ارزیابی تغذیه‌ای................................................................................................... ۸۰

روش‌های جمع‌آوری داده‌های تغذیه‌ای................................................................................ ۸۱

ارزیابی دریافت مکمل‌های ویتامینی................................................................................. ۱۰۳

روش‌های آزمایشگاهی(Laboratory methods).............................................................. ۱۰۴

نشانگرها(Biomarkers) یا شاخص‌های بیوشیمیایی(Biochemichal indicators)
تغذیه‌ای............................................................................................................................. ۱۰۶

نشانگرهای اختصاصی........................................................................................................ ۱۱۵

نیتروژن ادرار به عنوان نشانگر دریافت پروتئین.......................................................... ۱۱۵

اسیدهای چرب به عنوان نشانگر دریافت چربی رژیم غذایی....................................... ۱۱۵

اسیدهای چرب در بافت چربی و خون......................................................................... ۱۱۶

اسیدهای چرب در اجزای خونی................................................................................... ۱۱۹

قند ادرار........................................................................................................................ ۱۲۱

دریافت فیبر و غلات کامل........................................................................................... ۱۲۱

دریافت ریزمغذی‌ها...................................................................................................... ۱۲۱

تن‌سنجی(Anthropometry)........................................................................................... ۱۲۶

قد................................................................................................................................. ۱۲۷

وزن............................................................................................................................... ۱۲۸

شاخص توده بدن.......................................................................................................... ۱۳۱

شاخص‌های رشد................................................................................................................ ۱۳۳

دور سر برای سن.......................................................................................................... ۱۳۴

وزن برای سن............................................................................................................... ۱۳۴

وزن برای قد................................................................................................................. ۱۳۵

قد برای سن.................................................................................................................. ۱۳۵

مطالب بیشتر پیرامون ارزیابی عوامل خطر مرتبط با سلامتی در مطالعات اپیدمیولوژی تغذیه‌ای           ۱۳۵

فعالیت فیزیکی و روش‌های ارزیابی آن........................................................................ ۱۳۵

بیماری‌های قلبی-عروقی.............................................................................................. ۱۴۲

دیابت ملیتوس............................................................................................................. ۱۴۴

سرطان.......................................................................................................................... ۱۴۷

منابع........................................................................................................................................... ۱۵۱

جدول ضمیمه: تعریف برخی اصطلاحات رایج در انواع مطالعات...................................... ۱۵۷