عليرغم وجود نظام برنامه‌ريزي در ایران و همچنين شعارهاي عدالت خواهانه در فضاي سياسي كشور مبتني بر فقرزدايي و برابري گروه‌هاي انساني، شاهد شكل‌گيري نوعي شيوه‌ي معيشتي در فضاهاي شهري هستيم كه تحت عنوان سکونتگاه‌های غيررسمي نمايانگر عدم وجود عدالت اجتماعي و برابري در توزيع امكانات، خدمات و فرصت‌ها در سطح كشور است.

اسكان غيررسمي نوعي شيوه‌ي معيشتي است و به عنوان يک پديده‌ي جغرافيايي نشأت گرفته از روابط انسان و محيط است. اين نوع معيشت تجلي فضايي روابط نابرابر انساني در دسترسي به امکانات و تسهيلات زندگي در عرصه‌ي محيط است.

اسكان غيررسمي نه بعنوان يك عامل، بلكه بعنوان معلول فقر و زاييده تحولات اقتصادي – اجتماعي كشور مي‌باشد. اين پديده به علت زمينه‌هاي مساعدي كه درون خود دارد با برخي از ناهنجاري‌هاي اجتماعي تركيب شده و منجر به شكل‌گيري محيطي نامطلوب در سطح شهرهاي كشور شده است.

ساكنين اين اجتماعات را اغلب مهاجرين كم درآمدي تشكيل مي‌دهند كه در غفلت برنامه ريزي رسمي كشور به صورت خودجوش اقدام به تهيه‌ي مسكن و سرپناه براي خود نموده‌اند و با كمترين هزينه و اغلب با ابتكارات خود معضل مسكن خود را حل نموده‌اند.

از آنجا که اسکان غیررسمی از زمینه‌ای فراتر از مکان آن نشأت می‌گیرد و بر محیطی فراتر از آن نیز تأثیر می‌گذارد، چاره‌جویی این مسئله به سیاستگزاری و اقداماتی نه فقط در سطح محلی آن، بلکه در سطح ملی نیاز دارد و به نظر می‌رسد که راه‌حل در نگاهی نو به برنامه‌ریزی‌های ملی- محلی و سیاست‌های اسکان است.

باتوجه به اهمیت مقوله سکونتگاه‌های غیررسمی در این کتاب سعی شده به بررسی ماهیت اسکان غیررسمی، ویژگی‌های آن، علل شکل‌گیری، وضعیت این نوع سکونت در جهان و ایران و راهکارهای جهانی و ملی مبارزه با آن پرداخته شود. مجموعه این مطالب هرکدام موضوع فصول هفتگانه کتاب جاری را تشکیل می‌دهند.