هنر خاتم كاري يكي از اصيل ترين صنايع دستي ايران است. با توجه به سرعت پيشرفت علوم و فناوري و در پي آن تغييرات اجتماعي در حيطه هاي مختلف از جمله نيازهاي اقتصادي، فرهنگي و هنري، لازم است در آموزش گام به گام، اصولي و احياء هنر خاتم كاري، اقدامات جدي را انجام داد.

از اين رو در عصر فعلي از شيوه هاي نوين و پايدار آموزشي بهره گرفته، تا به شيوه اي صحيح، سريع و موفق در جهت توسعه اين هنر، گام هاي مؤثري برداشته شود.

اين كتاب در در دو بخش خاتم كاري مقدماتي و خاتم كاري پيشرفته تهيه شده است.

در بخش اول كتاب به مباحث ساخت و خاتم كاري جعبه چهارگوش، ساخت و خاتم كاري صندوقچه، ساخت و خاتم كاري قاب، بتونه كاري، پرداخت كاري، بازكردن در جعبه، جلاكاري، نصب اتصالات مكمل و پوشاندن داخل جعبه پرداخته شده است.

در بخش دوم كتاب مباحث ساخت و خاتم كاري دو قابه پخي گوشه دار، تسمه كشي، ساخت و خاتم كاري جعبه تمام خاتم، ساخت و خاتم كاري رحل و شناخت ارزش گذاري آثار هنري خاتم و تأثير هنر خاتم بر هنرهاي ديگر را نيز مطرح مي كند.

در كتاب حاضر كه براي نخستين بار به شكلي كاملاً ساده و شيوا به همراه تصاوير متعددي كه در كنار هر مطلب آورده شده، سعي شده است كه به فراگيران آموزش جامع و كامل داده شود.

كتاب «هنر خاتم كاري » در 334 صفحه و به قيمت 12 هزار تومان در اختيار علاقه مندان به هنر خاتم كاري قرار دارد.

پيشگفتار. 13

بخش اول: خاتم كاري مقدماتي... 15

مقدمه. 17

پيمانه مهارتي اول: ساخت و خاتم‌كاري جعبه چهارگوش .... 19

واحد كار اول. 21

1ـ1ـ1. توانايي ساخت جعبه چهارگوش... 21

2ـ1ـ1. ابزار و مواد مورد نياز 22

3ـ1ـ1. روش كار 23

1ـ1ـ1. توانايي ساخت جعبه چهارگوش... 21

2ـ1ـ1. ابزار و مواد مورد نياز 22

واحد كار دوم. 31

1ـ2ـ1. آشنايي با خاتم چسباني و انواع آن. 31

2ـ2ـ1. توانايي چسباندن خاتم حاشيه (جعبه چهارگوش) 31

3ـ2ـ1. ابزار و مواد مورد نياز 33

4ـ2ـ1. روش كار 34

واحد كار سوم. 39

1ـ3ـ1. توانايي چسباندن قاطعي.. 39

2ـ3ـ1. ابزار و مواد مورد نياز 41

3ـ3ـ1. روش كار 42

واحد كار چهارم. 45

1ـ4ـ1. توانايي چسباندن خاتم متن.. 45

2ـ4ـ1. ابزار و مواد مورد نياز 49

3ـ4ـ1. روش كار 51

خلاصه پيمانه مهارتي اول. 58

خودآزمايي پيمانه مهارتي اول. 59

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي اول. 59

پيمانه مهارتي دوم: ساخت و خاتم‌كاري صندوقچه. 61

واحد كار اول. 63

1ـ1ـ2. توانايي ساخت صندوقچه. 63

2ـ1ـ2. ابزار و مواد مورد نياز 63

3ـ1ـ2. روش كار 64

واحد كار دوم. 70

1ـ2ـ2. توانايي خاتم‌كاري صندوقچه. 70

2ـ2ـ2. ابزار و مواد مورد نياز 72

3ـ2ـ2. روش كار 73

خلاصه پيمانه مهارتي دوم. 79

خودآزمايي پيمانه مهارتي دوم. 79

پيمانه مهارتي سوم: ساخت و خاتم‌كاري قاب.. 81

واحد كار اول. 83

پيمانه مهارتي سوم: ساخت و خاتم‌كاري قاب.. 81

1ـ1ـ3. آشنايي با قاب و انواع آن. 83

2ـ1ـ3. توانايي ساخت قاب نيم و نيم. 85

3ـ1ـ3. ابزار و  مواد مورد نياز 86

4ـ1ـ3ـ روش كار 87

واحد كار دوم. 93

1ـ2ـ3. توانايي ساخت قاب فارسي بُر 93

2ـ2ـ3. ابزار و مواد مورد نياز 93

3ـ2ـ3. روش كار 94

واحد كار سوم. 96

1ـ3ـ3. توانايي خاتم‌كاري قاب.. 96

2ـ3ـ3. ابزار و مواد مورد نياز 97

3ـ3ـ3. روش كار 98

خلاصه پيمانه مهارتي سوم. 103

خودآزمايي پيمانه مهارتي سوم. 103

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي سوم. 104

پيمانه مهارتي چهارم: بتونه‌كاري.. 105

1ـ1ـ4. آشنايي با بتونه و انواع آن. 107

2ـ1ـ4. توانايي بتونه‌كاري.. 107

3ـ1ـ4. مواد مورد نياز 108

4ـ1ـ4. روش كار 109

خلاصه پيمانه مهارتي چهارم. 110

خودآزمايي پيمانه مهارتي چهارم. 110

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي چهارم. 110

پيمانه مهارتي پنجم: پرداخت كاري.. 111

واحد كار اول. 113

1ـ1ـ5. آشنايي با پرداخت‌كاري.. 113

2ـ1ـ5. توانايي سوهان‌كاري.. 114

3ـ1ـ5. ابزار و وسايل مورد نياز 115

4ـ1ـ5. روش كار 116

واحد كار دوم. 117

1ـ2ـ5. توانايي جازني.. 117

2ـ2ـ5. ابزار و مواد مورد نياز 117

3ـ2ـ5. روش كار 118

واحد كار سوم. 121

1ـ3ـ5. توانايي سنباده‌كاري.. 121

2ـ3ـ5. ابزار مورد نياز 122

3ـ3ـ5. روش كار 122

خلاصه پيمانه مهارتي پنجم. 123

خودآزمايي پيمانه مهارتي پنجم. 123

فعاليت‌‌هاي عملي پيمانه مهارتي پنجم. 123

پيمانه مهارتي ششم: باز كردن درِ جعبه. 125

واحد كار اول. 127

1ـ1ـ6. توانايي باز كردن درِ جعبه. 127

2ـ1ـ6. ابزار و وسايل مورد نياز 127

3ـ1ـ6. روش كار 128

خلاصه پيمانه مهارتي ششم. 131

خودآزمايي پيمانه مهارتي ششم. 131

پيمانه مهارتي هفتم:  جلاكاري.. 133

واحد كار اول. 135

1ـ1ـ7. آشنايي با جلاكاري و انواع آن. 135

2ـ1ـ7. توانايي جلاكاري ساده. 137

3ـ1ـ7. وسايل و مواد مورد نياز 137

4ـ1ـ7. روش كار 138

واحد كار دوم. 139

1ـ2ـ7. توانايي جلاكاري صنعتي.. 139

2ـ2ـ7. ابزار و مواد مورد نياز 140

3ـ2ـ7. روش كار 141

خلاصه پيمانه مهارتي هفتم. 145

خودآزمايي پيمانه مهارتي هفتم. 145

فعاليت عملي پيمانه مهارتي هفتم. 145

پيمانه مهارتي هشتم: نصب اتصالات مكمل.. 147

واحد كار اول. 150

1ـ1ـ8. آشنايي با دريل و انواع آن. 150

2ـ1ـ8. آشنايي با لولا و انواع آن. 152

3ـ1ـ8. توانايي لولا كردن جعبه خاتم‌كاري شده. 153

4ـ1ـ8. ابزار و وسايل مورد نياز 154

5ـ1ـ8. روش كار 155

واحد كار دوم. 160

1ـ2ـ8. آشنايي با يراق‌ آلات و انواع آن. 160

2ـ2ـ8. توانايي نصب چفت تخت جعبه خاتم‌كاري شده. 160

3ـ2ـ8. ابزار و وسايل مورد نياز 161

4ـ2ـ8. روش كار 161

واحد كار سوم. 164

1ـ3ـ8. توانايي نصب گيره‌ي پشت قاب.. 164

2ـ3ـ8. ابزار مورد نياز 164

3ـ3ـ8. روش كار 165

واحد كار چهارم. 166

1ـ4ـ8. توانايي برش تخته سه لايي پشت قاب.. 166

2ـ4ـ8. ابزار و وسايل مورد نياز 166

3ـ4ـ8. روش كار 167

واحد كار پنجم. 168

1ـ5ـ8. توانايي برش و نصب پايه پشت قاب.. 168

2ـ5ـ8. ابزار و وسايل مورد نياز 168

3ـ5ـ8. روش كار 169

خلاصه پيمانه مهارتي هشتم. 175

خودآزمايي پيمانه مهارتي هشتم. 176

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي هشتم. 176

پيمانه مهارتي نهم: پوشاندن داخل جعبه. 177

واحد كار اول. 179

1ـ1ـ9. آشنايي با پوشاندن داخل جعبه و انواع آن. 179

2ـ1ـ9. توانايي پوشاندن داخل جعبه چهارگوش... 180

3ـ1ـ9. ابزار و مواد مورد نياز 181

4ـ1ـ9. روش كار 182

واحد كار دوم. 188

1ـ2ـ9. توانايي پوشاندن داخل جعبه غير چهارگوش... 188

2ـ2ـ9. ابزار و مواد مورد نياز 188

3ـ2ـ9. روش كار 189

خلاصه پيمانه مهارتي نهم. 192

خودآزمايي پيمانه مهارتي نهم. 193

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي نهم. 193

بخش دوم: خاتم‌كاري پيشرفته 195

پيمانه مهارتي دهم: ساخت و خاتم‌كاري دوقابه پَخي گوشه‌دار. 199

واحد كار اول. 201

1ـ1ـ10. توانايي خاتم‌كاري اولين سطح قاب.. 201

2ـ1ـ10. انواع قاب دوقابه. 201

3ـ1ـ10. روش كار 202

واحد كار دوم. 204

1ـ2ـ10. توانايي ساخت و خاتم‌كاري دومين سطح قاب.. 204

2ـ2ـ10. انواع تيرك‌ها 204

3ـ2ـ10. روش كار ساخت دوقابه پَخي.. 205

1ـ3ـ10. توانايي تشكيل قاب گوشه‌دار 210

2ـ3ـ10. روش كار 210

خلاصه پيمانه مهارتي دهم. 212

خودآزمايي پيمانه مهارتي دهم. 213

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي دهم. 213

پيمانه مهارتي يازدهم: تَسمه‌كِشي... 215

واحد كار اول. 217

1ـ1ـ11. توانايي گره‌چيني.. 217

2ـ1ـ11. انواع گره چيني.. 217

3ـ1ـ11. توانايي طراحي گره روي چوب.. 218

4ـ1ـ11. روش كار 218

واحد كار دوم. 219

1ـ2ـ11. توانايي تسمه‌كشي.. 219

2ـ2ـ11. وسايل و مواد مورد نياز 219

3ـ2ـ11. روش كار 219

واحد كار سوم. 225

1ـ3ـ11. توانايي قاطعي‌كِشي.. 225

2ـ3ـ11. روش كار 225

واحد كار چهارم. 227

1ـ4ـ11. توانايي خاتم‌كاري بين تسمه‌كشي.. 227

2ـ4ـ11. روش كار 227

خلاصه پيمانه مهارتي يازدهم. 229

خودآزمايي پيمانه مهارتي يازدهم. 229

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي يازدهم. 229

پيمانه مهارتي دوازدهم: ساخت و خاتم‌كاري جعبه تمام خاتم.. 231

واحد كار اول. 233

1ـ1ـ12. توانايي همزمان ساخت جعبه و خاتم‌كاري داخل آن. 233

2ـ1ـ12. ساخت چهار اِنگله. 233

3ـ1ـ12. پرس كف و درِ جعبه. 234

4ـ1ـ12. روش كار 234

واحد كار دوم. 252

1ـ2ـ12. توانايي خاتم‌كاري خارج جعبه. 252

2ـ2ـ12. توانايي خاتم‌كاري زير جعبه. 252

3ـ2ـ12. روش كار 253

واحد كار سوم. 258

1ـ3ـ12. توانايي دوقابه كردن و خاتم‌كاري درِ جعبه. 258

2ـ3ـ12. خاتم كاري درِ جعبه. 259

3ـ3ـ12. روش كار 259

واحد كار چهارم. 263

1ـ4ـ12. توانايي قاطعي‌زني لبه‌هاي جعبه خاتم. 263

2ـ4ـ12. روش كار 263

واحد كار پنجم. 265

1ـ2ـ10. توانايي ساخت و خاتم‌كاري دومين سطح قاب.. 204

2ـ2ـ10. انواع تيرك‌ها 204

1ـ5ـ12. توانايي باز كردن درِ جعبه خاتم. 265

2ـ5ـ12. وسايل مورد نياز 265

3ـ5ـ12. روش كار 265

واحد كار ششم. 268

1ـ6ـ12. توانايي لولا زدن جعبه خاتم. 268

2ـ6ـ12. روش كار 268

واحد كار هفتم. 272

1ـ7ـ12. توانايي پايه زدن به زير جعبه خاتم. 272

2ـ7ـ12. روش كار 272

خلاصه پيمانه مهارتي دوازدهم. 275

خودآزمايي پيمانه مهارتي دوازدهم. 275

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي دوازدهم. 275

پيمانه مهارتي سيزدهم: ساخت و خاتم‌كاري رحل.. 277

واحد كار اول. 279

1ـ1ـ13. آشنايي با رحل. 279

2ـ1ـ13. آشنايي با قسمت‌هاي مختلف رحل. 279

3ـ1ـ13. انواع رحل. 281

واحد كار دوم. 286

1ـ2ـ13. توانايي خط‌كشي اوليه براي مغارزني.. 286

2ـ2ـ13. روش كار 286

واحد كار سوم. 288

1ـ3ـ13. توانايي مغارزني براي تشكيل لولا. 288

2ـ3ـ13. ابزار و وسايل مورد نياز 288

3ـ3ـ13. روش كار (ساخت رحل سه لولايي) 288

واحد كار چهارم. 294

1ـ4ـ13. توانايي طراحي شكل رحل. 294

2ـ4ـ13. انواع شكل رحل. 294

3ـ4ـ13. روش‌هاي كشيدن طرح رحل. 297

4ـ4ـ13. روش كار 297

واحد كار پنجم. 2981ـ5ـ13. توانايي برش طرح رحل. 298

2ـ5ـ13. مراحل برش طرح رحل. 298

3ـ5ـ13. روش كار 298

واحد كار ششم. 302

1ـ6ـ13. توانايي خاتم‌كاري رحل. 302

2ـ6ـ13. انواع خاتم‌كاري رحل. 302

3ـ6ـ13ـ تصاوير رحل‌هاي خاتم‌كاري شده. 302

خلاصه پيمانه مهارتي سيزدهم. 305

خود آزمايي پيمانه مهارتي سيزدهم. 305

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي سيزدهم. 305

پيمانه مهارتي چهاردهم: شناخت ارزش‌گذاري آثار هنري خاتم و تأثير هنر خاتم بر هنرهاي ديگر. 307

واحد كار اول. 309

1ـ1ـ14. آشنايي با آثار هنري و غيرهنري خاتم. 309

2ـ1ـ14. معيارهاي ارزش‌گذاري هنري.. 310

واحد كار دوم. 311

1ـ2ـ14. شناخت عوامل قيمت‌گذاري آثار هنري و غير هنري (تجاري) خاتم. 311

واحد كار سوم. 312

1ـ3ـ14. ارزش تأثير‌گذاري هنرها در يكديگر 312

2ـ3ـ14. تأثير هنر خاتم بر انواع هنرها 312

خلاصه پيماني مهارتي چهاردهم. 313

خودآزمايي پيمانه مهارتي چهاردهم. 313

فعاليت‌هاي عملي پيمانه مهارتي چهاردهم. 314

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي اول. 315

پاسخ‌هاي خودآزماني پيمانه مهارتي دوم. 315

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي سوم. 316

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي چهارم. 316

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي پنجم. 316

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي ششم. 317

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي هفتم. 317

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي هشتم. 317

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي نهم. 318

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي دهم. 318

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي يازدهم. 318

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي دوازدهم. 318

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي سيزدهم. 319

پاسخ‌هاي خودآزمايي پيمانه مهارتي چهاردهم. 319