از اولين پرواز انسان با بالون بيش از دو قرن مي گذرد، از آن روز تاكنون هواپيماهاي گوناگوني اعم از نظامي و غير نظامي با سرعت، قدرت، تحرك و قابليت مانور مختلف و همچنين هواپيماهاي مسافربري با سرعت بالا و شرايط رفاهي مطلوب (همانند سطح زمين) پديد آمده است.توجه به شرايط ويژه پرواز از قببل ارتفاع بالا و محيط كم فشار، شتاب و نيروهاي وارده به خلبان طي مانورهاي متعدد، تغييرات دمائي، اثرات سرو صدا، تشعشعات كيهاني و غيره، لزوم وجود پزشك هوائي مجرب نسبت به حفظ سلامت خلبانان و كادر پرواز را بيش از پيش نشان مي دهد. از اين رو در كشورهاي پيشرفته، رشته تخصصي طب هوا – فضا تأسيس شده و پزشكان متخصص در اين زمينه تربيت مي شوند.

كتاب حاضر مشتمل بر تاريخچه و مباحثي در زمينه اتمسفر و تنفس در شرايط متغير آن، بيماري كاهش فشار هوا، استرس حرارتي، حفظ و ارتقاء سلامت، طب هوانوردي نظامي و غير نظامي و چند مبحث باليني شايع در طب هوا نوردي است.

مجموعه حاضر اولين كتاب در زمينه طب هوانوردي در ايران است كه براساس مرجع تخصصي طب هوا – فضا گردآوري شده است.

كتاب «اصول طب هوانوردي» در ۳۸۴ صفحه و به قيمت ۵۵۰۰ تومان در اختيار علاقه مندان به اين رشته تخصصي در كشور قرار دارد.

فصل اول- پيش زمينه تاريخي..................................................................... ۱۳

بيماري کوهستان.......................................................................................... ۱۴

اولين مطالعات آزمايشگاهي............................................................................ ۱۵

نخستين تجربيات پرواز با بالون......................................................................... ۱۵

استانداردهاي اوليه پزشکي براي هوانوردي نظامي.............................................. ۱۹

هوانوردان پيشتاز ارتش.................................................................................. ۲۲

اولين کاربردهاي غير نظامي هوانوردي............................................................... ۲۴

اولين حفاظتهاي ضد سانحه............................................................................ ۲۶

نخستين فعاليتهاي آمبولانس هوائي................................................................. ۲۶

تحقيقات طب هوانوردي بعد از جنگ جهاني اول................................................... ۲۸

طب هوانوردي غير نظامي............................................................................... ۳۱

تحقيقات طب هوانوردي غير نظامي.................................................................. ۳۳

نخستين کنترل رفت وآمد هوائي....................................................................... ۳۶

خانمها در هوانوردي....................................................................................... ۳۷

در آستانه فضا............................................................................................... ۳۹

بازنگري ويرايش چهارم.................................................................................... ۴۱

ورود فضانوردان.............................................................................................. ۴۱

فصل دوم- اتمسفر وتنفس.......................................................................... ۴۳

اتمسفر....................................................................................................... ۴۳

قوانين گازي.................................................................................................. ۵۱

تنفس......................................................................................................... ۵۴

خونرساني................................................................................................... ۵۸

انتقال گازها.................................................................................................. ۶۱

انتشار بافتي................................................................................................ ۶۵

استفاده سلولي........................................................................................... ۶۶

اکسيژناسيون غير طبيعي............................................................................... ۷۲

هيپوکسي................................................................................................... ۷۲

نشانه ها وعلائم هيپوکسي............................................................................ ۷۸

زمان عملکرد موثر.......................................................................................... ۷۹

بازنگري ويرايش چهارم.................................................................................... ۸۳

حفاظت در برابر هيپوکسي.............................................................................. ۸۳

فشاردار کردن کابين....................................................................................... ۸۴

کلاسهاي سيستم اکسيژن............................................................................. ۸۷

نيازمنديهاي عمومي سيستمهاي اکسيژن......................................................... ۸۷

نيازمنديهاي فيزيولوژيک سيستمهاي اکسيژن..................................................... ۸۹

ذخاير اکسيژن هوائي..................................................................................... ۹۲

سيستمهاي توليد اکسيژن در هواپيما............................................................... ۹۴

سيستمهاي تحويل و ارائه اکسيژن.................................................................... ۹۸

لباسهاي فشار دار....................................................................................... ۱۰۳

سيستمهاي پيشرفته حفاظت کننده حيات....................................................... ۱۰۵

فصل سوم- بيماري کاهش فشار هوا......................................................... ۱۰۷

 بيماري کاهش فشار هوا.............................................................................. ۱۰۸

تشکيل حبابها............................................................................................. ۱۱۱

روشهاي پيشگيري....................................................................................... ۱۲۸

تظاهرات بيماري کاهش فشار هوا................................................................... ۱۳۱

تشخيص و درمانDCS .................................................................................. ۱۳۷

روشهاي درماني.......................................................................................... ۱۴۳

اثرات مستقيم تغييرات فشار.......................................................................... ۱۵۴

ريه ها،باروتروماي ريوي و آمبولي گازي شرياني................................................. ۱۵۷

تاثيرات تغيير فشار بردستگاه گوارش................................................................ ۱۶۳

تاثيرات تغيير فشار بر روي تجهيزات پزشکي....................................................... ۱۶۴

Ebullism (جوشش)..................................................................................... ۱۶۴

فصل چهارم- استرس حرارتي................................................................... ۱۶۷

تنظيم حرارتي در انسان................................................................................ ۱۶۸

کار فيزيکي و تنظيم درجه حرارت..................................................................... ۱۷۱

پوشش و مشکلات آن................................................................................... ۱۷۷

حرارت روي هواپيما....................................................................................... ۱۸۷

شاخصهاي استرس حرارتي........................................................................... ۱۹۲

استرس و آسيب سرمائي............................................................................. ۱۹۲

ارزيابي مشکلات حرارتي در عمليات................................................................ ۲۰۳

فصل پنجم- حفظ و ارتقاء سلامت............................................................... ۲۰۵

عوامل موثر بر سلامت خدمه پرواز.................................................................... ۲۰۵

اپيدميولوژي و جلوگيري از بيماري و ناتواني....................................................... ۲۲۰

ارتقاء سلامت.............................................................................................. ۲۲۳

تجزيه و تحليل ميزان سودمندي...................................................................... ۲۳۱

فصل ششم- طب هوانوردي غير نظامي.................................................... ۲۳۳

حوزه فعاليت طب هوانوردي غير نظامي............................................................ ۲۳۴

خدمات باليني اداره پزشکي خطوط هوائي....................................................... ۲۴۰

آسيبها و بيماري هاي ناشي از شغل............................................................... ۲۴۳

مشاوره...................................................................................................... ۲۴۸

سوء مصرف مواد والکل.................................................................................. ۲۴۹

عناوين ويژه طب هوانوردي خطوط هوائي.......................................................... ۲۵۵

پرتوتابي..................................................................................................... ۲۶۱

طبابت از راه دور........................................................................................... ۲۶۴

عناوين عمومي طب هوانوردي........................................................................ ۲۶۶

AIDS......................................................................................................... ۲۷۱

فعاليتهاي کشاورزي...................................................................................... ۲۷۳

اخلاق در طب هوا- فضا................................................................................. ۲۷۷

فصل هفتم - طب هوا- فضاي نظامي........................................................ ۲۷۹

نقاط برجسته تا ريخ طب هوا- فضاي نظامي...................................................... ۲۸۰

مأموريت­هاي هر يک از نيروهاي نظامي و نقش طب هوا- فضا............................... ۲۸۳

آموزش جراحان پرواز نظامي........................................................................... ۲۹۴

دستياري در طب هوا- فضا............................................................................. ۲۹۸

فرآيند انتخاب و اعطاي معافيت در طب هوانوردي نظامي...................................... ۳۰۰

نقش اوليه مراقبتي جراحان پرواز نظامي........................................................... ۳۰۵

نقش وابسته به جنگ جراحان پرواز و طب هوا- فضاي کاربردي............................... ۳۰۶

طب پيشگيري............................................................................................. ۳۰۹

تخليه هوايي- پزشکي.................................................................................. ۳۱۱

برنامه امنيت پرواز......................................................................................... ۳۱۵

ساير مسئوليت­ها........................................................................................ ۳۱۹

تحقيقات در زمينه طب هوا- فضاي نظامي........................................................ ۳۲۲

جراحان پرواز نظامي و چالش هاي اخلاقي موجود.............................................. ۳۲۹

تغييرات اخير و آينده...................................................................................... ۳۳۱

استفاده از اطلاعات ژنتيک و  DNA جهت مراقبت از خدمه هوانوردي و فضانوردي....... ۳۳۳

طب­هاي جايگزين و روش­هاي مقابله غيرسنتي................................................. ۳۳۴

تقويت مصنوعي توانائي................................................................................ ۳۳۴

فصل هشتم -  گوش و حلق و بيني در طب هوا- فضا................................. ۳۳۵

آناتومي و فيزيولوژي کاربردي.......................................................................... ۳۳۵

معاينه گوش و حلق و بيني............................................................................ ۳۴۰

اختلالات مشخص عملکردي........................................................................... ۳۴۳

خلاصه....................................................................................................... ۳۵۳

فصل نهم- بيماريهاي تنفسي.................................................................... ۳۵۵

مشکلات موجود در طب هوانوردي................................................................... ۳۵۵

ارزيابي خدمه پرواز مبتلا به بيماري هاي تنفسي............................................... ۳۵۶

ملاحظات طب هوانوردي................................................................................ ۳۶۳

ملاحظات و ارزيابي طب هوانوردي................................................................... ۳۶۶

ABBREVIATION........................................................................................ ۳۷۹