طراحي و نقاشي، نقش دراز مدتي در زندگي بشر، داشته است و به عنوان قدرتمندترين شيوه بياني انسان، براي نماياندن احساسات و ادراكات او نسبت به جهان محسوب مي گردد.

طراحي، يك واكنش طبيعي و غالباً خودبخودي است و انسان هاي تمام اعصار، به طور غريزي، هنگاميكه درگير فعاليت هاي ديگري هستند، ناخواسته دست به ابداع و اختراع مي زنند و با كنار گذاشتن تصاوير عادي از موجودات و پديده ها، به ايجاد طرحي نو كه نتيجه تجربه و احساس آنها بوده پرداخته اند.

اين كتاب در ۱۷ فصل تنظيم شده است و به مباحثي با عناوين نقطه، خط، سطح، حجم، تركيب بندي، پرسپكتيو، طراحي با خط، طراحي اشكال و احجام هندسي منظم و نامنظم، طراحي از طبيعت بي جان، طراحي از طبيعت، آناتومي عمومي بدن انسان، طراحي از دست و پا در حالت هاي مختلف و طراحي چهره در حالت ها و چرخش هاي مختلف مي پردازد.

همچنين مباحث آناتومي حيوانات، كار كردن با رنگ، تكنيك هاي مختلف نقاشي و تاريخ هنر و سبك هاي هنري جهان نيز مورد بررسي قرار گرفته است.

اين كتاب براساس نياز دانشجويان، مربيان، مديران، هنرجويان و متقاضيان آزمون مربيگري و مديريت و علاقه مندان به اين رشته، مطابق با استاندارد آموزشي سازمان فني و حرفه اي براي اولين بار در كشور تنظيم و به تأييد آن سازمان رسيده است.

كتاب «استاندارد آموزش نقاشي» در ۲۵۲ صفحه و به قيمت ۵۳ هزار ريال به چاپ رسيده است. 

پيشگفتار

مقدمه

فصل۱: نقطه.................................................................................................. ۱۱

آشنايي با نقطه و مفاهيم آن در هنرهاي تجسمي.................................................. ۱۱

اصول كاربرد نقطه و ارتباط تصويري آن..................................................................... ۱۲

تراكم............................................................................................................... ۱۲

تفرق............................................................................................................... ۱۲

تعادل.............................................................................................................. ۱۲

ابزار مرسوم اثرگذار نقطه..................................................................................... ۱۴

انواع مواد مصرفي در نقاشي و كاربرد آنها............................................................... ۱۷

انواع زمينه كار و كاربرد در نقاشي......................................................................... ۱۹

نقطه در يك كادر مشخص.................................................................................... ۲۱

فصل۲: خط.................................................................................................... ۲۳

آشنايي با خط، ويژگي ها و انواع آن ..................................................................... ۲۳

خط راست، شكسته، منحني.............................................................................. ۲۳

ساختاري و بياني.............................................................................................. ۲۴

خط در كادرهاي محدود و مشخص......................................................................... ۲۵

ويژگي خطوط ساختاري...................................................................................... ۲۶

ويژگي خطوط بياني........................................................................................... ۲۶

خطوط بياني براي ايجاد بافت............................................................................... ۲۷

خطوط بياني براي ايجاد نقش و نگار...................................................................... ۲۷

خطوط بياني براي ايجاد حركت بصري..................................................................... ۲۸

تركيب خط و نقطه در كادر.................................................................................... ۲۸

فصل۳: سطح................................................................................................. ۳۱

مفهوم، انواع آن و كاربرد سطوح در نقاشي............................................................. ۳۱

سطوح صاف، پست، بلند، انحنادار و ..................................................................... ۳۲

سطوح هندسي و غيرهندسي............................................................................ ۳۲

ترسيم انواع سطوح........................................................................................... ۳۴

تركيب سطح با نقطه.......................................................................................... ۳۵

تركيب سطح با خط............................................................................................ ۳۶

تركيب سطح با نقطه در كادر................................................................................ ۳۷

فصل۴: حجم.................................................................................................. ۳۹

مفهوم، انواع و كاربرد حجم در نقاشي................................................................... ۳۹

اصول ترسيم حجم............................................................................................. ۴۰

تركيب حجم با نقطه........................................................................................... ۴۱

تركيب حجم با خط............................................................................................. ۴۲

تركيب حجم با سطح.......................................................................................... ۴۲

تركيب حجم با نقطه، خط و سطح......................................................................... ۴۳

فصل۵: تركيب بندي........................................................................................ ۴۵

مفهوم تركيب بندي و كاربرد آن در نقاشي.............................................................. ۴۵

تركيب بندي در كادر معين.................................................................................... ۴۶

وحدت............................................................................................................. ۴۸

تعادل.............................................................................................................. ۴۸

ريتم................................................................................................................ ۴۹

تناسب............................................................................................................ ۵۰

آشنايي با تناسبات طلايي و ۲............................................................................. ۵۱

اصول تناسبات طلايي و ۲................................................................................... ۵۱

تركيب بندي با عناصر نقطه، خط، سطح، حجم........................................................ ۵۱

فصل ۶: پرسپكتيو........................................................................................... ۵۳

مفهوم پرسپكتيو و كاربرد آن در نقاشي................................................................. ۵۳

انواع پرسپكتيو.................................................................................................. ۵۳

يك نقطه اي...................................................................................................... ۵۳

دو نقطه اي...................................................................................................... ۵۴

چند نقطه اي.................................................................................................... ۵۴

ويژگيهاي پرسپكتيو............................................................................................ ۵۴

ويژگي كوتاه شدن............................................................................................. ۵۴

ويژگي بهم نزديك شدن....................................................................................... ۵۵

ويژگي پشت سر هم قرار گرفتن........................................................................... ۵۵

ويژگي نور و سايه.............................................................................................. ۵۵

اصول ترسيم انواع پرسپكتيو با رسم سطح (چرخش سطح در فضا) حجم (چرخش حجم

در فضا)............................................................................................................ ۵۵

ترسيم يك فضاي مرئي از درون مكعب.................................................................... ۵۷

ترسيم جهان مرئي با رعايت ويژگيهاي پرسپكتيو..................................................... ۵۹

فصل ۷: طراحي با خط................................................................................... ۶۱

خط و انواع آن در طراحي..................................................................................... ۶۱

علل استفاده از خطوط در طراحي......................................................................... ۶۱

اصول ترسيم خطوط بياني................................................................................... ۶۴

اصول ترسيم خطوط ساختاري.............................................................................. ۶۴

اصول طراحي با خطوط ساختاري بياني در كادر....................................................... ۶۵

فصل ۸: طراحي اشكال و احجام هندسي منطم و نامنظم............................... ۶۷

اصول طراحي اشكال و احجام هندسي و تركيب آنها................................................. ۶۷

تجسم اشياء در قالب اشكال هندسي و ترسيم آنها................................................. ۶۸

طراحي اشكال و احجام هندسي نامنظم............................................................... ۶۹

ساخت وارياسيون تيره – روشن........................................................................... ۷۰

استفاده از وارياسيون تيره-روشن براي جنسيت هاي مختلف اشياء............................ ۷۰

اصول طراحي اشكال و احجام هندسي در وارياسيونهاي مختلف................................. ۷۱

فصل ۹: طراحي از طبيعت بي جان................................................................. ۷۵

مفهوم طبيعت بي جان و كاربرد آن در طراحي و نقاشي............................................ ۷۵

اصول طراحي طبيعت بي جان با رعايت تركيب بندي صحيح (اشياء، ميوه جات و ...)....... ۷۵

اصول طراحي با توجه به جنسيت و بافت اشياء....................................................... ۷۷

فصل ۱۰: طراحي از طبيعت............................................................................ ۷۹

آشنايي با طبيعت و ويژگيهاي آن........................................................................... ۷۹

اصول طراحي از طبيعت آزاد (آسمان، آب، زمين ...).................................................. ۷۹

پرسپكتيو در طبيعت........................................................................................... ۸۴

طراحي پخش نور و سايه در طبيعت (سايه افتان و سايه و روشن).............................. ۸۵

اصول طراحي ثابت ها وسيالها در طبيعت............................................................... ۸۸

طراحي بافت در طبيعت...................................................................................... ۸۹

فصل ۱۱: آناتومي عمومي بدن انسان............................................................. ۹۳

تقسيمات كلاسيك آناتومي بدن........................................................................... ۹۳

اصول طراحي بدن در حالت احجام......................................................................... ۹۴

اصول طراحي بدن با رعايت پرسپكتيو.................................................................... ۹۷

اصول طراحي بدن با لباس و بدون لباس در حالتهاي مختلف در مدت زمان معين............ ۹۹

اصول طراحي حركات بدن با رعايت مركز ثقل........................................................... ۱۰۳

اصول طراحي بدن انسان بصورت گروهي در حالتهاي مختلف...................................... ۱۰۶

طراحي بدن انسان با توجه به جهت نور و درآوردن سايه روشن................................... ۱۰۹

فصل ۱۲: طراحي از دست و پا در حالتهاي مختلف........................................... ۱۱۳

تقسيمات كلاسيك دست.................................................................................... ۱۱۳

اصول طراحي حركات مختلف دست با گرفتن اشياء در دست يا بدون آنها...................... ۱۱۴

تقسيمات كلاسيك پا......................................................................................... ۱۱۵

اصول طراحي پا در حالتهاي مختلف بدون كفش و جورات و با آنها................................ ۱۱۷

اصول طراحي دست و پا با توجه به جهت تابش نور................................................... ۱۱۷

فصل ۱۳: طراحي چهره در حالتها و چرخشهاي مختلف................................... ۱۱۹

جمجمه و تقسيمات و كاربرد آن در طراحي............................................................. ۱۱۹

اصول طراحي از جمجمه در حجم هندسي خود....................................................... ۱۱۹

تقسيمات و تناسبات كلاسيك چهره...................................................................... ۱۲۰

اصول طراحي تقسيمات و تناسبات چهره............................................................... ۱۲۰

آشنايي با اعضاء چهره (چشم، بيني، گوش، لب، مو، ابرو)........................................ ۱۲۲

اصول طراحي تك تك اعضاء صورت......................................................................... ۱۲۲

اصول طراحي چهره خود در آئينه در جهات مختلف.................................................... ۱۲۷

اصول طراحي چهره ديگران در جهات مختلف............................................................ ۱۲۸

تمام رخ........................................................................................................... ۱۲۸

نيم رخ............................................................................................................. ۱۲۸

سه رخ............................................................................................................ ۱۲۸

از بالا.............................................................................................................. ۱۲۹

از پايين............................................................................................................ ۱۳۰

از پشت سر..................................................................................................... ۱۳۰

اصول طراحي حالات چهره (غم شادي فرياد مطالعه و ...).......................................... ۱۳۰

فصل ۱۴: آناتومي حيوانات.............................................................................. ۱۳۱

آناتومي حيوانات و كاربرد آن در طراحي.................................................................. ۱۳۱

اصول طراحي بدن حيوانات با رعايت پرسپكتيو و احجام............................................. ۱۳۳

اصول طراحي بدن حيوانات در جهات مختلف تابش نور.............................................. ۱۳۶

اصول و ويژگي پوستي بدن حيوانات...................................................................... ۱۳۸

فصل ۱۵: كاركردن با رنگ................................................................................ ۱۴۱

مفهوم رنگ و كاربرد آن در نقاشي........................................................................ ۱۴۱

قانون انكسار نور نيوتن....................................................................................... ۱۴۱

رنگهاي اصلي نور.............................................................................................. ۱۴۳

سرخ Magentaو................................................................................................ ۱۴۳

سبز................................................................................................................ ۱۴۳

آبي Cyanو....................................................................................................... ۱۴۳

اختلاط افزايشي نور........................................................................................... ۱۴۴

رنگهاي اصلي (رنگ دانه).................................................................................... ۱۴۴

قرمز................................................................................................................ ۱۴۴

آبي................................................................................................................ ۱۴۴

زرد................................................................................................................. ۱۴۴

اختلاط كاهشي................................................................................................ ۱۴۴

رنگهاي ثانويه.................................................................................................... ۱۴۴

رنگهاي ثالثه..................................................................................................... ۱۴۴

اصول تهيه رنگهاي ثانويه از تركيب رنگهاي اصلي...................................................... ۱۴۴

اصول تهيه رنگهاي ثالثه از تركيب رنگهاي اصلي....................................................... ۱۴۴

مفهوم دايره رنگ و كاربرد آن در نقاشي................................................................. ۱۴۴

اصول ساخت دايره رنگ....................................................................................... ۱۴۴

صفات رنگ و تعاريف آنها..................................................................................... ۱۴۵

فام رنگ Hueو................................................................................................... ۱۴۵

اشباع رنگ....................................................................................................... ۱۴۶

ارزش رنگ valueو.............................................................................................. ۱۴۶

مفهوم هارموني رنگ......................................................................................... ۱۴۶

هارموني كردن رنگ (انتخاب رنگ هارموني در دايره رنگ).......................................... ۱۴۶

مفهوم تباين رنگ و كاربرد آن در نقاشي................................................................. ۱۴۷

اصول ساخت انواع تباين..................................................................................... ۱۴۸

تباين فام......................................................................................................... ۱۴۸

تباين تيره، روشن.............................................................................................. ۱۴۸

تضاد اشباع...................................................................................................... ۱۵۱

تباين مكمل ها.................................................................................................. ۱۵۰

تباين همزمان................................................................................................... ۱۵۰

تباين گرم-سرد.................................................................................................. ۱۴۶

نباين وسعت سطح............................................................................................ ۱۵۱

رنگهاي خنثي................................................................................................... ۱۵۳

سياه.............................................................................................................. ۱۵۳

سفيد............................................................................................................. ۱۵۳

خاكستري ها.................................................................................................... ۱۵۳

مفهوم وارياسيون و انواع آن................................................................................. ۱۵۳

وارياسيون سياه و سفيد..................................................................................... ۱۵۳

وارياسيون رنگي................................................................................................ ۱۵۳

اصول تهيه وارياسيون سياه و سفيد...................................................................... ۱۵۳

اصول تهيه وارياسيون رنگي................................................................................. ۱۵۳

مفهوم سايه رنگ.............................................................................................. ۱۵۴

مفهوم توناليته رنگ........................................................................................... ۱۵۵

اصول ساخت توناليته رنگ با انتخاب يك رنگ از دايره رنگ.......................................... ۱۵۵

مفهوم رنگ موضعي (رنگ طبيعي اشياء)............................................................... ۱۵۵

آشنايي با رنگها با مفهوم بيان عاطفي آنها و انواع آن............................................... ۱۵۶

بيان عاطفي رنگهاي اوليه (اصلي)........................................................................ ۱۵۶

بيان عاطفي رنگهاي ثانويه.................................................................................. ۱۵۷

فصل ۱۶: تكنيكتهاي مختلف نقاشي................................................................ ۱۵۹

پاستل گچي و روغني........................................................................................ ۱۶۱

جوهرهاي رنگي................................................................................................ ۱۶۵

ابزار و وسايل مورد نياز در تكنيكهاي مختلف انواع و كاررد آنها...................................... ۱۶۵

آب.................................................................................................................. ۱۷۱

نفت................................................................................................................ ۱۷۱

فصل ۱۷: تاريخ هنر و سبكهاي هنري جهان..................................................... ۱۸۷

تاريخچه هنر نقاشي.......................................................................................... ۱۸۷

تمدنهاي قبل از تاريخ ......................................................................................... ۱۸۷

ايران............................................................................................................... ۱۹۱

مصر................................................................................................................ ۲۰۲

آفريقا.............................................................................................................. ۲۰۵

تمدن غربي...................................................................................................... ۲۰۷

فصل ۱۸: شرايط، ايمني و بهداشت محيط كار.................................................. ۲۴۱

منابع و مآخذ.................................................................................................... ۲۴۳