اگرچه همه پرندگان مهاجرت نمی‌کنند، اما مهاجرت بخش مهمی از چرخه زندگی سالانه بسیاری از پرندگان است. پهنه وسیع سرزمین ایران به ویژه تالاب‌ها، سواحل دریاها، جزایر، دشت‌ها، کوهستان‌ها، بیابان‌ها، شالیزارها و غیره هر ساله به طور منظم میزبان انواع پرندگان مهاجر است. حدود ۶۰ درصد پرندگان ایران مهاجر هستند. جوجه‌آوری ۷۳۴ گونه پرنده تاکنون از ایران گزارش شده است. بیش از۲۳۲ گونه از این تعداد در همه فصول با جمعیت جوجه‌آور فراوان یا کم در ایران دیده می‌شوند و جوجه‌آوری می‌کنند، ۱۱۵ گونه نیز بهار و تابستانه برای جوجه‌آوری به ایران مهاجرت می‌کنند و پرندگان مهاجر تابستانه هستند. جوجه‌آوری ۲۲۴ گونه نیز از ۷۷۵ گونه تاکنون از ایران گزارش نشده است، این‌ها پرندگان مهاجر زمستانه، عبوری و اتفاقی محسوب می‌شوند. این شرح کوتاه، تنها خلاصه‌ای از وضعیت پرندگان ایران از حیث مهاجرت را تشریح می‌کند. در این فصل تلاش می‌شود مباحث و کلیات مربوط به مهاجرت، روش‌های زنده‌گیری و تعیین مسیر مهاجرت پرندگان و برخی تجربه‌های موفق در زمینه زنده‌گیری پرندگان در ایران به تفصیل شرح داده شود.

 پرندگان موثرتر و بهتر است و نسبت به دیگری ارجحیت دارد؟ /۱۷

تقسیم‌بندی پرندگان از حیث مهاجرت/ ۱۹

پرندگان با جمعیت بومی، جوجه آور تابستانه، زمستان گذران یا اتفاقی در یک منطقه/۳۱

زنده‌گیری پرندگان /۳۵

زنده‌گیری، حلقه‌گذاری و نصب فرستنده ماهوارهای روی پلیکان خاکستری در تالاب بینالمللی انزلی/۳۸

نکاتی پیرامون استفاده و نصب تور نامرئی زنده‌گیری پرندگان /۴۹

پلیکان‌ها /۵۶

پلیکان سفید /۶۳

پلیکان خاکستری /۷۲

حواصیل ارغوانی  /۷۸

حواصیل خاکستری /۹۳

باکلان کوچک/۹۶

فلامینگوی بزرگ /۱۰۰

اردک سرحنایی /۱۱۸

عقاب خالدار بزرگ یا عقاب تالابی  /۱۲۶

عقاب شاهی /۱۳۳

درنای سیبری /۱۴۲

حلقه‌گذاری پرندگان و کمک به شناسایی  /۱۵۸

پرستو دریایی خزری /۱۶۲

پرستو دریایی کاکلی کوچک/۱۶۹

پرستو دریایی کاکلی بزرگ /۱۷۸

پرستو دریایی پشت دودی  /۱۸۲

پاشلک معمولی که در شالیزارهای چاف لنگرود صید شد /۱۸۷

سنگ‌چشم پشت سرخ با حلقه‌ای از کشور سوئد  /۱۹۳

سهرهه‌ای زرد مهمان‍هایی از شمال و مرکز اروپا  /۱۹۶

مهاجرت در پرندگان /۲۰۶

جهت‌یابی پرندگان در زمان مهاجرت  /۲۱۱

پروازهای طولانی و یکسره یا پرواز کوتاه و زیستگاه به زیستگاه  /۲۲۰

از روی دریا یا حاشیه دریا، کدامیک ترجیح پرندگان در زمان مهاجرت است؟ /۲۲۳

در صورتی که پرنده در مسیری خارج از جهت همیشگی مهاجرت کند، چه سرنوشتی  خواهند داشت؟/۲۲۷

مهاجرت گروهی یا انفرادی /۲۲۹

مهاجرت منظم، نامنظم یا اتفاقی /۲۳۱

زمان مهاجرت /۲۳۲

جابجایی و حرکات روزانه و شبانه پرندگان مهاجر آبزی در تالاب‌ها  /۲۴۲

نقش ایران در مسیر مهاجرت پرندگان /۲۴۶