زنان و جنسیت در قرآن -
نویسنده:
سلن ابراهیم
مترجم:
مرضیه محصص، نفیسه باقری، مهدیه محمدخانی
سال نشر:
1403
صفحه:
208
نوبت چاپ:
1

بسیاری از زنانی که در تاریخ مقدس مسلمانان یا تأسیس اسلام اهمیت دارند، در روایات قرآنی یا به طور مکرر ظاهر می شوند یا اصلاً  ظاهر نمی شوند. برای مثال، فراتر از ارجاعات کلی به خاندان ابراهیم، همسر ابراهیمِ پیامبر (هاجر) صراحتا در داستان های قرآنی ذکر نشده است، با این حال او برای مناسک مربوط به «بیت الحرام» در مکه اهمیت بسیاری دارد. به عنوان مثالی دیگر همسر اول حضرت محمد(ص)، خدیجه بن خویلد (متوفی619 میلادی) کمک های عمده سیاسی، اقتصادی و غیره در استقرار اسلام در مکه داشت، با این حال از او در قرآن تنها به طور ضمنی نام برده شده است.مشابه این موارد را باید درباره بسیاری از شخصیت ها، اعم از زن و مرد که نقش اساسی در استقرار اسلام در عربستان داشتند بیان کرد.

به طور کلی، قرآن نام اصحاب حضرت محمد اعم از زن و مرد را ذکر نکرده است. زید بن حارثه (متوفی 629/8) تنها صحابه ای که به اسم ذکر شده است. نام او در بخشی در ارتباط با طلاق همسرش آمده است، و آن زن، پس از آن با حضرت محمد(ص) ازدواج کرد.تنها شخصیت دیگرِ معاصر حضرت محمد که صراحتا نام او ذکر شده، مردی است که به عموی پدری پیامبر معروف است، از او به کنایه با عنوان ابولهب (پدر شعله) یاد می شود. او به دلیل تکبر مورد سرزنش قرار می گیرد و همسر اشرافی او با عنوان تحقیر آمیز «هیزم کش آتش» (حماله الحطب)، که با هیزم خود شعله (لهب) جهنم را تغذیه می کند، مورد انتقاد قرار می گیرد

  برای ذکر مراسم تپه صفا و مروه به (إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ  فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ (بقره: 158) مراجعه کنید. (که بازنمایی مبارزات هاجر برای رزق و روزی در دره ای بی کشت است). بر اساس تاریخ مقدس، آن وادی جایی است که ابراهیم و اسماعیل «پایه‌های خانه -کعبه- را بالا می‌برند» (وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا  إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ (بقره: 127) همچنین به (رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ) (ابراهیم: 37) رجوع کنید.   به (وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا) (احزاب: 37) مراجعه کنید. همان طور که در فصل های بعدی بحث می شود. روایت تفسیری زینب بنت جحص (متوفی 20/641)، که عمو زاده پدری حضرت محمد است را معرفی می کند

 در نهایت، من ادعای رویزیونیستی را که پاورز بیان می کند (زید و همسرانش ساخته‌های ادبی هستند که از شخصیت‌های کتاب مقدس الگوبرداری شده‌اند) قانع‌کننده نمی‌دانم. با این حال، این اثر به متون و سنت های پیرامون این شخصیت مهم اولیه مسلمان یورش می برد.

  او در روایات زندگی نامه، ام جمیل و با نام عروه بن حرب معرفی شده است. بر اساس برخی کتاب شناسی ها، ابولهب به دلیل رنگ موی خیره کننده اش به «پدر شعله» معروف است. عبدالمطلب (متوفی حدود 2/624)، عموی پدری حضرت محمد است که به او عبدالعزی می گویند.  همان طور که خواهیم دید، این زوج تنها زوج فاسد و جبران ناپذیری هستند که در تصاویر قرآنی ذکر شده است. در مَثَلی دیگر، زن و شوهری غیر قابل اعتماد از جهت اخلاقی مورد سرزنش قرار می گیرند (فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ) (اعراف: 91) الی (هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا فَلَمَّا تَغَشَّاهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًا فَمَرَّتْ بِهِ فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ) (اعراف: 189)، اما این زن و شوهر مورد اهانتی در حد ابولهب و همسرش قرار نمی گیرند.

 

‫پیشگفتار‬

‫فصل ‪ :1‬جنسیت زنانه و تمایلات جنسی‬

‫فصل ‪ :2‬فرزن ‏دآوری‪ ،‬فرزند پروری و روابط خویشاوندی‬

‫فصل ‪ :3‬زنان سخنگو و هم صحب‏ت های ایشان‬

‫نتیجه گیری‬

دسته بندی موضوعی موضوع فرعی
علوم انسانی دین
دین

تمامی حقوق این سایت برای سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©2024 Iranian Students Booking Agency. All rights reserved