کشور ایران از نظر موقعیت، در کمربند خشکی کره زمین قرار گرفته است و حدود دو سوم از آن را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل میدهند، بنابراین بروز پدیده¬ی خشکسالی در بسیاری از استان¬های کشور، امری اجتنابناپذیر است. برای شناسایی خشکسالی و کمّی سازی آن، از شاخص-های مختلفی استفاده می¬شود. یکی از مهمترین این شاخص¬ها، شاخص شدت خشکسالی پالمر می¬باشد و ازآنجایی که این شاخص بر اساس رابطه¬ی بیلان آب می¬باشد، به جایگاه ویژه¬ای دستیافته است. انتقادی که همواره بر این شاخص وارد بوده، این است که استاندارد نیست و درنتیجه برای مقایسات زمانی و مکانی مختلف مناسب نمیباشد. در سال¬های اخیر تلاش¬های زیادی برای رفع این نواقص صورت پذیرفته است.
در سال 2013 مینگ وی ما و همکاران با ارائه روشی نوین در استانداردسازی شاخص خشکسالی پالمر اقدام به طراحی شاخص SPDI نمودند. به علت اهمیت پدیده خشکسالی و اثرات آن بر جنبههای مختلف زندگی، در کتاب حاضر به معرفی این شاخص و ارائه روشی نوین و ساده برای محاسبه آن پرداخته می¬شود.
این کتاب شامل پنج فصل است. فصل اول به بیان کلیات و ذکر ضرورت و اهمیت مطالعه پدیده خشکسالی، معرفی این پدیده، انواع آن و روشهای مطالعه خشکسالی میپردازد. در فصل دوم کتاب به معرفی کامل شاخص شدت خشکسالی پالمر پرداخته میشود؛ فصل سوم به بیان روش محاسبه شاخص پالمر و سپس معرفی شاخص خشکسالی پالمر استاندارد شده (SPDI)، اختصاص دارد. در فصل چهارم برای آشنایی بیشتر پژوهشگران محترم، کلیه مراحل انجام محاسبات مربوط به شاخص SPDI برای استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته و برای درک بهتر، نتایج آن بهصورت نمودار و در مقایسه با شاخص خشکسالی SPI نمایش داده میشود. فصل آخر کتاب نیز شامل ترجمه کتابچه راهنمای بسته نرمافزاری PDSI می¬باشد.
در پایان برخود لازم می¬دانم که از همکاری صمیمانه دکتر مینگ وی ما و خانم دکتر پریسا الماسی هم¬چنین کلیه سازمان¬ها و نهادهای مربوطه که در جمعآوری داده، همکاری لازم را مبذول داشتند، بهویژه سازمان هواشناسی، شرکت آب منطقه¬ای، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری سپاسگزاری نمایم.
از خوانندگان محترم خواستاریم که انتقادها و پیشنهادهای خود را جهت بالا بردن کیفیت این کتاب و رفع کاستی¬های آن برای نویسندگان ارسال نمایند تا در ویرایش¬های بعدی اصلاح گردد.
فصل اول
1-1- کلیات
1-2- ضرورت و اهمیت مطالعه
1-3- تعریف خشکسالی
1-4- انواع خشکسالی
1-5- تفاوت خشکسالی و خشکی
1-6 خشکسالی در ایران
1-7- روشهای مطالعه خشکسالی
1-7-1- روش مطالعه بیلان آبی
1-7-2- روشهای تحلیل جریان
1-7-3- روش تحلیل دادههای بارندگی
1-7-4- روشهای تحلیل سینوپتیکی
1-7-5- روش استفاده از اطلاعات ژئومورفولوژیک و تاریخی
1-7-6- استفاده از پالئوکلیماتولوژی (شناخت اقالیم گذشته)
1-8- شاخصهای خشکسالی
فصل دوم
2-1- شاخص شدت خشکسالی پالمر
2-2- شاخص خشکسالی پالمر خود واسنجی شده
2-3- شاخص خشکسالی پالمر استانداردشده
2-4- شاخص بارش استانداردشده (SPI)
فصل سوم
3-1- روش محاسبه شاخص PDSI
3-2- روش محاسبه SPDI
3-3- محاسبه انحراف رطوبتی d، با استفاده از بسته نرم افزاری PDSI
3-3-1- ورودیهای مورد نیاز
3-3-2- خروجیهای بسته نرمافزاری
3-4- محاسبه مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
3-5- انتخاب بهترین توزیع آماری به مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
3-6- استانداردسازی برای دستیابی به سریهای SPDI
فصل چهارم
4-1- معرفی منطقه
4-2- مراحل محاسبه شاخص SPDI
4-2-1- جمعآوری اطلاعات مورد نیاز
4-2-2- بازسازی نواقص آماری
4-2-3- آزمون همگنی دادهها
4-2-4- محاسبه مقدار انحراف رطوبتی (d)
4-2-5- نتایج مربوط به محاسبه مقادیر انحراف رطوبتی d
4-2-6 محاسبه مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
4-2-7- نتایج مربوط به محاسبه مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
4-2-8- انتخاب بهترین توزیع آماری به مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
4-2-9- نتایج برازش بهترین توزیع به مقادیر تجمعی انحراف رطوبتی d
4-2-10- استانداردسازی برای دستیابی به سریهای SPDI
4-3- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه اورگان
4-4- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه بهشتآباد
4-5- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه دزک آباد
4-6- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه دزک
4-7- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه امام قیس
4-8- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه لردگان
4-9- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه منج
4-10- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه پل زمانخان
4-11- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه بروجن
4-12- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه کوهرنگ
4-13- مقایسه شاخص SPDI و SPI در ایستگاه شهرکرد
4-14- مقایسه شاخص SPDI و SPI در مقیاسهای زمانی مختلف
4-15- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 3 ماهه
4-16- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 6 ماهه
4-17- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 9 ماهه
4-18- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 12 ماهه
4-19- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 24 ماهه
4-20- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 3 ماهه
4-21- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 6 ماهه
4-22- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 9 ماهه
4-23- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 12 ماهه
4-24- نمودارهای مربوط به شاخص SPDI و SPI در مقیاس زمانی 24 ماهه
فصل پنجم
کتابچه راهنمای کاربران PDSI
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
محیط زیست
|