- مقدمه ای بر مدیریت سکونتگاههای غیر رسمی

وارد شوید | ثبت نام کنید

مقدمه ای بر مدیریت سکونتگاههای غیر رسمی

ناشر:

شعبه پژوهشكده محيط زيست

نویسنده:

محمد اسکندری نوده-لیلا صیاد بیدهندی-ماهان قصاب زاده

مترجم:

سال نشر:

1400

صفحه:

125

نوبت چاپ:

به دنبال سير شتابان شهرنشيني در دهه‌هاي گذشته و نتايج آن، بد مسكني و تصرف غير قانوني زمين، به يكي از مسائل اساسي پيش روي مديران شهري تبديل شده است. فقر، نابرابري و ناتواني گروه‌هايي از افراد در تامين مسكن، كاستي‌هاي نظام برنامه‌ريزي و مديريت در زمينه برخورداري اين گروه‌ها از مسكن بهنجار و تاثير مناسبات فرا ملي در اشكال مختلف، شكل‌گيري سكونتگاه‌هاي غيررسمي و اسكان غيررسمي را در پي داشته است. اين شرايط با فقدان راهبرد مشخص و نبود سياست‌هاي واقع‌نگر و عملي، به ازدياد ابعاد مسئله در كشور انجاميده است.

در كشور ما چه قبل از انقلاب و چه پس از انقلاب اسلامي، سياست‌هاي ايجاد قطب‌هاي صنعتي و توسعه‌ي صنعت ‌محور مورد توجه و تاكيد بوده‌است؛ لذا صرف نظر از مسائل خاص چنين توسعه‌اي، مهاجرت‌هاي ناشي از اين راهبرد به منظور تامين نيروي كارِ صنايع و حتي بارِ رواني- اقتصادي شهرهاي بزرگ در نظر روستاييان، حركات بزرگ مهاجرتي را سبب گرديد. به موازات اين عامل، دولت‌هاي رانتي موجود در ايران از مازاد اقتصاد ملي (پول نفت) جهت ارتقاي وضع صنعتي خود سود مي‌بردند و به نوعي نامتعادل به توزيع ثروت در جامعه پرداخته و بر شكاف اقتصادي و اجتماعي و نهايتاً عدم تعادل‌هاي اقتصادي بين شهر و روستا دامن زدند. به طوري كه عليرغم وجود نظام برنامه‌ريزي در كشور و همچنين شعارهاي عدالت‌خواهانه، مبتني بر فقرزدايي گروه‌هاي انساني، شاهد شكل‌گيري نوعي كالبد و شيوه‌ي معيشتي در فضاهاي شهري هستيم كه تحت عنوانِ اسكان غيررسمي نمايانگر عدم وجود عدالت اجتماعي و برابري در توزيع امكانات، خدمات و فرصت‌ها در سطح كشور مي‌باشد.

اسكان غيررسمي نه به عنوان يك عامل، بلكه معلولِ فقر و زاييده‌ي تحولات اقتصادي- اجتماعيِ كشور است. اين پديده به علت زمينه‌هاي مساعدي كه در درون دارد، با برخي از ناهنجاري‌هاي اجتماعي تركيب شده و منجر به شكل‌گيري محيط كالبديِ نامطلوب در سطح شهرهاي كشور شده است. ساكنين اين اجتماعات را اغلب مهاجرين كم درآمدي تشكيل مي‌دهند كه در غفلتِ برنامه‌ريزيِ رسميِ كشور به صورت خودجوش اقدام به تهيه‌ي مسكن و سرپناه براي خود نموده‌اند و با كمترين هزينه و اغلب با ابتكارات خود، معضلِ مسكن خود را حل نموده‌اند. از طرفي نبايد گفت كه سكونتگاه‌هاي غيررسمي تنها در كشورهاي توسعه نيافته وجود دارد، بلكه خاستگاه اين پديده، كشورهاي صنعتي بوده است و در برخي از نوشته‌ها علت اصلي اين مساله را ناشي از انقلاب صنعتي و پيامدهاي آن دانسته‌اند.[1]

البته در دهه‌‌هاي اخير تلاش‌هايي در ساماندهي وضعيت اسكان غيررسمي با تكيه بر منابع دولتي صورت پذيرفته است، اما سياست‌هاي اتخاذ شده توسط دولت به منظور ساماندهي سكونتگاه‌هاي غيررسمي داراي نوساناتي چند بوده كه از آن ميان مي‌توان به ناديده‌ گرفتن اين سكونتگاه‌ها و اميد به حل مشكل در روند توسعه‌ي جاري، تخريب و پاكسازي و نهايتاً دنباله‌روي از برخي سياست‌هاي وارداتي از كشورهاي پيشرفته اشاره كرد. در اين فصل سعي خواهد شد كه مفاهيم اين تيپ از اسكان و حدود و ثغور مفهومي و لغوي اصطلاحات مورد بحث در كل كتاب روشن گردد.

دسته بندی موضوعی	موضوع فرعی
كشاورزي و منابع طبیعی	منابع طبیعی

مبانی نقشه برداری خاک

خشکسالی در شرایط تغییر اقلیم (سازگاری و مدیریت خطرپذیری)

فیزیک ماسه های بادی و بیابان های ماسه ای

اکولوژی جاده: دانش و راه حل ها

طراحی بندهای انحرافی و آبگیرهای جانبی رودخانه

روش تحقیق در علوم محیطی

اطلس رودخانه‌های قزوین

فرهنگ واژه های تخصصی علوم جنگل

کنه های اریوفید پیشرفت و پیش بینی

آشنایی با نظریه بنیانی و کاربرد آن در مدیریت مراتع

مدیریت یکپارچه منابع آب (‌مواردی از آفریقا، آسیا، استرالیا، آمریکای لاتین و ایالات متحده آمریکا)

زیست توده چوب