مقدمه 15

ایمنی در آزمایشگاه 19

برچسب  HMIS 21

برچسب  NFPA 21

روش و شرایط حفاظتی کار با اسیدها 21

اقدامات لازم قبل از ترك آزمایشگاه 22

مراقبت‌های اولیه هنگام آتش‌سوزی و مسمومیت 22

فصل ۱: آشنایی با وسایل و تجهیزات آزمایشگاه

فصل۲: تکنیک‌های آزمایشگاهی 

2-1 عدم قطعیت در اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی 41

2-2 خطاهای فردی و خطاهای ابزاری در اندازه‌گیری آزمایشگاهی 41

2-3 انواع کلی خطا 43

2-4 انتقال مواد مایع و جامد 43

2-5 توزین و طرز کار با ترازو 44

2-6 مراقبت و تمیز کردن وسایل شیشه‌ای مدرج 46

2-7 خشک کردن وسایل شیشه‌ای و مواد 47

2-8 حرارت دادن مایعات و جامدات 47

2-9 لوازم اندازه‌گیری حجمی 50

2-9-1 خواندن سطح مقعر مایع در لوله 51

2-9-2 استفاده از بالن پیمانه‌ای برای تهیه محلول‌های استاندارد 52

2-9-3 روش کار با پی‌پت 52

2-9-4 استفاده از پی‌پت پاستور: 53

2-10 تیترکردن 54

2-11 روش کار با بورت: 54

2-12 جدا کردن رسوب 55

2-12-1 صاف کردن 55

2-12-2 دکانته کردن(سرریزش) 56

2-12-3 سانتریفوژ 57

2-12-4 فیلتراسیون خلاء (صافی مکنده) 57

2-13 طرز کار با قیف دکانتور 59

2-14 آماده‌کردن دستگاه تقطیر 60

2-15 تقطیر برگشتی یا رفلاکس (بازروانی) 61

2-16 طرز کار با دستگاه pHسنج 62

2-16-1 کالیبره کردن دستگاه pHسنج 62

2-17 نحوه کار با دستگاه اسپکتروفتومتر 63

2-18 تعیین نقطه اشتعال (Flash point) 64

2-19 اصول تیتراسیون کارل فیشر 65

2-20 آشنایی با دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) 67

فصل ۳: تهیه محلول‌ها و شناساگرهای آزمایشگاهی

3-1 تشخیص محلول‌های شیمیایی 75

3-2 انواع روش‌های بیان غلظت 76

3-2-1 غلظت ppm : 76

3-2-2 غلظت ppb : 77

3-2-3 محلول گرم در لیتر (غلظت C) 78

3-2-۴ درصد وزنی یا حجمی: 78

3-2-5 مولاریته: 80

3-2-5-1 استوکیومتری واکنش‌ها در محلول 83

3-2-6 فرمالیته یا غلظت (مولاریته) تجزیه‌ای: 84

3-2-8 مولالیته: 87

3-3 تهیه محلول‌های بافر 90

3-4 شناساگرها 93

3-4-1 تهیه انواع شناساگرها 94

فصل ۴: آزمایشگاه شیمی عمومی

4-1 محلول‌سازی 103

4-1-1 تهیه محلول از محلولی با چگالی و درصد معلوم 104

4-1-2 تهیه محلول از ماده جامد 106

4-2 آشنایی با روش‌های تیتراسیون 107

4-2-1 تیتراسیون مستقیم اسید و باز 108

4-2-2 تیتراسیون معکوس یا برگشتی 110

4-3 اندازه‌گیری میزان سختی آب 112

4-4 تعیین گرمای واکنش 114

4-5 استوکیومتری 117

4-6 تعیین جرم اتمی منیزیم 120

4-7 تعیین جرم مولکولی با استفاده از نزول نقطه انجماد 123

4-7-1 تعیین دمای انجماد نفتالین 124

4-7-2 تعیین ثابت نزول دمای انجماد نفتالین 125

4-7-3 تعیین وزن مولکولی گوگرد 125

4-8 تعادلات شیمیایی 126

4-9 آشنایی با سینتیک شیمیایی 130

4-9-1 بررسی تاثیر ماهیت مواد بر سرعت واکنش‌های  شیمیایی 133

4-9-2 بررسی تأثیر غلظت بر سرعت واکنش‌های شیمیایی 134

4-9-3 بررسی تاثیر دما بر سرعت واکنش‌های شیمیایی 136

4-9-4 بررسی تاثیر کاتالیزور بر سرعت واکنش‌های  شیمیایی 137

4-10 قانون بقای جرم 139

4-11 آشنایی با آنالیز کیفی مواد 141

4-11-1 شناسایی مواد با استفاده از کروماتوگرافی کاغذی 141

4-11-2 شناسایی مواد با استفاده از معرفهای شیمیایی 142

فصل ۵: آزمایشگاه شیمی الی ۱ و ۲ 

5-1 شناسایی الکل‌ها 147

طبقه‌بندی الکل‌ها 147

منابع صنعتی الکل‌ها 147

روش‌های شناسایی 147

5-1-1 تست كرومیك اسید (معرف جونز) 148

5-1-2 تست لوکاس 149

5-1-3 تست یدوفرم 149

5-2 دمای ذوب 150

5-3 نقطه جوش 152

5-4 استخراج 156

كاربرد روش‌های استخراج 156

برای جداسازی از دو روش استفاده می‌کنند: 157

5-4-1 استخراج بنزوئیك اسید، پارا نیترو آنیلین و نفتالین به روش جداسازی مایع- مایع 157

5-4-2 جداسازی جامدات آلی از محلول آنها 158

5-5 تبلور 159

5-5-1 متبلور کردن استانیلید 162

5-5-2 متبلور کردن نفتالین 162

5-6 تصعید 163

5-6-1 تصعید بنزوئیك اسید 164

5-6-2 تصعید ید 164

5-7 ایزومری 166

ایزومری بنیادی 166

ایزومری هندسی 167

5-8 تقطیر 170

5-8-1 جداسازی متانول از متیل اورانژ به وسیله تقطیر ساده 171

5-8-2 جدا کردن بنزن از تولوئن با استفاده از تقطیر جزء به جزء 172

5-9 تهیه صابون 176

5-9-1 تهیه صابون جامد 176

5-9-2 تهیه صابون مایع 177

5-10 کروماتوگرافی کاغذی 179

5-11 اکسایش 183

5-11-1 سنتز سیکلوهگزانون 183

5-11-2 سنتز آدیپیک اسید 184

5-12 کاهش 186

5-12-1 کاهش نیترو بنزن به آنیلین 186

5-12-2 تهیه فنیل هیدروکسیل آمین 188

5-13 سنتز آسپرین 190

5-14 تهیه استانیلید 192

5-15 تهیه پارانیترو استانیلید 194

5-16 تهیه پارانیترو آنیلین 195

5-17 تهیه متیل اورانژ 197

5-18 تهیه استوفنون اکسیم 199

5-19 واکنش‌های واکنش‌گر گرینیارد 201

5-19-1 فنیل منیزیم برمید 203

5-19-2 تهیه تری فنیل کربینول 205

5-20 واکنش فتوشیمیایی 208

5-21 تهیه بنزن سولفونیل کلرید 210

فصل ۶: آزمایشگاه شیمی تجزیه

6-1 استانداردکردن محلول‌ها و سنجش حجمی اسید- باز 215

6-1-1 استاندارد کردن سدیم هیدروکسید 217

6-1-2 تعیین نرمالیته یک محلول اسید مجهول به وسیله محلول استاندارد سود 217

6-1-3 تعیین مقدار اسید استیک در اسید استیک گلاسیال 218

6-2 اندازه‌گیری قلیائیت 219

6-3 تیتراسیون اکسیداسیون-احیاء 222

6-3-1 تعیین مقدار آهن در فروسولفات متبلور 223

6-3-2 اندازه‌گیری آهن فریک در زاج آهن 224

6-4 تیتراسیون‌های رسوبی 225

6-4-1 اندازه‌گیری یون کلر به روش موهر 225

6-4-2 اندازه‌گیری یون کلر به روش ولهارد 226

6-4-3 اندازه‌گیری یون کلر به روش فاجانز 227

6-5 تیتراسیون‌های کمپلکسومتری 230

6-5-1 تعیین مقدار کلسیم و منیزیم در آب (سختی کل در آب) 232

6-5-2 تعیین مقدار سختی دائمی آب (HP) 232

6-5-3 تعیین مقدار آنیون سولفات در آب توسط E.D.T.A 233

6-6 یدی‌سنجی و یدو‌سنجی(روش‌های ید) 234

6-6-1 استاندارد کردن سدیم تیوسولفات با پتاسیم یدات 235

6-6-2 استاندارد کردن محلول ید با تیوسولفات سدیم 235

6-7 گراویمتری (وزن‌سنجی) 236

6-8 تیتراسیون pH سنجی اسید و باز قوی 239

6-9 هدایت سنجی 242

6-10 اسپکتروفتومتری 245

6-11 اندازه‌گیری غلظت محلول Cu2+ با روش اسپکتروفتومتری 246

فصل ۷: آزمایشگاه شیمی فیزیک 

7-‌1 اثر دما بر ثابت سرعت 251

7-2 اندازه‌گیری ثابت گازها 255

7-3 بستگی حلالیت به دما 257

7-4 توزیع و پخش بین دو فاز 260

7-5 تعیین آنتالپی مولی استاندارد تبخیر آب 262

7-6 بررسی سیستم‌های دو جزئی 265

7-7 بررسی سیستم‌های سه جزئی 267

7-8 تعیین درجه واکنش 269

7-9 اندازه‌گیری ویسکوزیته مایعات 271

7-10 تعیین ثابت تعادل واکنش استری شدن 274

7-11 جذب سطحی 277

فصل ۸: آزمایشگاه شیمی معدنی ۱ و ۲ 

8-1 تهیه آلومینیوم آمونیوم سولفات 283

8-2 سنتز رنگدانه‌های زرد و نارنجی کروم 286

8-3 تعیین درصد پیگمان رنگین در PbCrO4 295

8-4 تهیه پیگمان آبی آهن 296

8-5 تهیه پنتا سدیم تری‌فسفات 300

8-6 واکنش‌های منگنز Mn2+ 303

8-7 تهیه کلرور مس یک ظرفیتی 307

8-8 تهیه اسید بوریک از براکس 308

8-9 تهیه پتاسیم پرمنگنات 310

8-10 تهیه تیوسولفات سدیم 312

8-11 تهیه یدات پتاسیم 314

8-12 تهیه کمپلکس کربناتو تتراآمین کبالت (III) نیترات 318

8-13 تهیه کمپلکس کلروپنتا آمین کبالت(III) کلرید 323

8-14 بررسی سرعت آکواسیون کمپلکسCoNH35Cl 2+ با استفاده از طیف‌سنجی Uv-Vis 325

8-15 ایزومری اتصال در کمپلکس‌های نیترو و نیتریتو پنتاآمین کبالت (III) کلراید 331

8-16 آشنایی با ایزومری هندسی و تهیه کمپلکس‌های سیس و ترانس پتاسیم دی‌اگسالاتو دی ‌‌آکوئوکرومات

           (III) و تعیین درصد اگسالات و کروم در آنها 334

8-17 جداسازی یون‌های〖[Cr(H_2 O)_4 Cl_2]〗^+، 〖[Cr(H_2 O)_5 Cl]〗^(2+)، 〖[Cr(H_2 O)_6]〗^(3+) با استفاده از روش تبادل 

                یون و بررسی طیف  Uv-Vis... 341

8-18 تهیه پتاسیم تری ‌‌اکسالاتو کرومات(III) 346

8-19 تعیین ترکیب درصد کمپلکس‌های Ni(en)n2+  موجود در محلول با استفاده از طیف Uv-Vis 

            به روش جاب. 348

8-20 تهیه کمپلکس 〖[Co(NH〗_3 )_6]Cl_3 352

8-21 تعیین  Δ_0  و جهش‌‌‌های الکترونی برای لیگندهای آب، آمونیاک و اتیلن‌دی‌آمین با یون Ni^(2+) در میدان 

           هشت‌ وجهی به‌وسیله  Uv-Vis 357

منابع 366