کلام اول را به نام مقتدر بی‌همتا آغاز می‌کنیم که هر چه هست، از پرتو عنایت اوست. بارور بودن، موهبتي الهي است كه همچون حلقه‌اي ارزشمند نسل‌ها را به یکدیگر پيوند مي‌دهد تا بشر هديه‌ی آسماني حيات را به آيندگان بسپارد. هر چند در اين ميان افرادي هستند كه در آرزوي داشتن فرزند ناكام مي‌مانند.
مسأله‌ی ناباروری یا عقیمی، یکی از مشکلات شایع در میان زنان و مردان است و حدود نیمی از عوامل ناباروری مربوط به مردان است. بررسی دقیق ناباروری در مردان و درمان مناسب آن سبب کسب نتایج مفید و رضایت‌بخش برای بیمار خواهد بود.
این کتاب در دوازده فصل تدوین شده است و در تلاش است تا دلایل شایع ایجاد ناباروری در مردان و اقدامات تشخیصی و درمانی را شرح دهد امید است این مجموعه بتواند گامی در جهت اعتلای دانش پزشکی و بهداشتی در باروری مردان بردارد.

فصل اول: دستگاه تولیدمثل مردان .................................................................................................................................. 1
بیضه .................................................................................................................................... 2
لوله‌های منی‌‌ساز ...........................................................................................................................................................................4
بافت بینابینی بیضه ........................................................................................................................................................................ 5
اپیدیدیم ............................................................................................................................................................................................ 6
مجراي دفران ................................................................................................................................................................................. 6
مجراي ادرار ....................................................................................................................................................................................... 6
مجرای انزال .................................................................................................................................................................................... 6
غدد ضمیمه ..................................................................................................................................................................................... 7
کیسه‌های منی ...............................................................................................................................................................................  7
غده‌ی پروستات .............................................................................................................................................................................. 7
غدد کوپر .......................................................................................................................................................................................... 7
منی ................................................................................................................................................................................................. 8
آلت تناسلی ...................................................................................................................................................................................... 8
مراحل اسپرم‌سازي .................................................................................................................................................................... 9
اسپرماتوسیتوژنز ................................................................................................................................................................................ 9
تقسیم میوز ................................................................................................................................................................................... 10
اسپرمیوژنز .................................................................................................................................................................................. 11
مرحله‌ی گلژی ............................................................................................................................................................................ 12
مرحله‌ی کلاهک ....................................................................................................................................................................... 12
مرحله‌ی آکروزومی ................................................................................................................................................................... 12
مرحله‌ی بلوغ ............................................................................................................................................................................... 12
ساختار اسپرم ............................................................................................................................................................................ 13
ساختار كروماتين در هسته‌ی اسپرم ............................................................................................................................................. 14
هورمون‌های جنسی مردانه ......................................................................................................................................................... 16
فیزیولوژی باروری مرد ................................................................................................................................................................. 17
نعوظ آلت ..................................................................................................................................................................................... 81
تخلیه و انزال ................................................................................................................................................................................. 19
فصل دوم: لقاح ....................................................................................................................................................................... 21
بلوغ اسپرم .................................................................................................................................................................................. 32
ظرفیت‌یابی ................................................................................................................................................................................... 23
مراحل ظرفیت‌یابی اسپرم در سیستم تناسلی ماده ...................................................................................................................... 23
جذب اسپرم به سمت تخمک .................................................................................................................................................... 26
واكنش آكروزومي ..........................................................................................................................................................................26
اتصال اسپرم و تخمک ................................................................................................................................................................... 27
فعال‌سازی تخمک و آغاز رشد جنین ........................................................................................................................................ 27
فصل سوم: علل ناباروري ................................................................................................................................................. 31
ناباروري .......................................................................................................................................................................................... 32
علل ناباروري ............................................................................................................................................................................... 32
دلایل ناباروری در زنان .................................................................................................................................................................. 32
علل ناباروري در مردان .................................................................................................................................................................. 32
علل پیش‌بیضه‌ای ........................................................................................................................................................................ 33
اختلالات محور هيپوتالاموس-هيپوفيز-گناد .............................................................................................................................. 33
هيپوگناديسم هايپوگنادوتروپيک (HH) ........................................................................................................................................ 33
آدنوم‌های هیپوفیز ........................................................................................................................................................................ 33
آدنوم لاکتوتروف ........................................................................................................................................................................... 34
آدنوم تیروتروپ ............................................................................................................................................................................. 34
آدنوم گونادوتروپ .......................................................................................................................................................................... 34
آدنوم سوماتوتروپ ...................................................................................................................................................................... 34
آدنوم کورتیکوتروپ ....................................................................................................................................................................... 35
سندرم کالمن ................................................................................................................................................................................ 35
داروها ............................................................................................................................................................................................ 36
سندرم خواجه بارور ........................................................................................................................................................................ 36
هیپوگنادیسم هایپرگونادوتروپیک .............................................................................................................................................. 36
ترکیب هیپوگنادیسم اولیه و ثانویه ............................................................................................................................................. 37
اختلال در سنتز آندروژن ............................................................................................................................................................... 37
کمبود 5-آلفاردوکتاز .................................................................................................................................................................... 37
مقاومت آندروژن ....................................................................................................................................................................... 38
فصل چهارم: علل بيضه‌ای ............................................................................................................................................... 39
واریکوسل ....................................................................................................................................................................................... 40
کریپتوکیدیسم (بیضه‌ی پایین نیامده) .......................................................................................................................................... 41
صدمه به بیضه ............................................................................................................................................................................ 43
سندرم سلول سرتولی تنها (SOC) ................................................................................................................................................. 44
سندرم بیضه‌ی ناپدید شده .......................................................................................................................................................... 44
سرطان بیضه ................................................................................................................................................................................. 45
عفونت ......................................................................................................................................................................................... 46
اپیدیدیمیت .................................................................................................................................................................................... 47
اورکیت ......................................................................................................................................................................................... 48
فصل پنجم: اختلالات ژنتیکی و ناباروری .................................................................................................................... 49
ناهنجاری‌های کروموزومی جنسی ............................................................................................................................................. 50
سندرم کلاین فلتر ....................................................................................................................................................................... 50
سندرم  XYY .................................................................................................................................................................................. 15
سندرم xx46 (سندرم جنس معکوس) ......................................................................................................................................... 52
سندرم نونان (سندرم ترنر مردانه) ................................................................................................................................................ 52
اختلالات غدد مختلط .................................................................................................................................................................. 52
جابه‌جایی و واژگونی کروموزومی ..............................................................................................................................................  53
ریزحذف‌های کروموزوم Y ....................................................................................................................................................... 54
ژن‌‌های وابسته به کروموزوم X ................................................................................................................................................ 57
سندرم عدم حساسیت به آندروژن خفیف .................................................................................................................................... 58
سندرم کالمن .............................................................................................................................................................................. 58
اختلال در کروموزوم‌های اتوزوم ............................................................................................................................................. 58
سندرم کارتاژنر ............................................................................................................................................................................ 59
فقدان مادرزادی دو طرفه‌‌ی مجرای وازدفران و فیبروز کیستیک (CBAVD) .......................................................................... 59
سندروم داون ................................................................................................................................................................................. 06
پلی‌مورفیسم ژنی ......................................................................................................................................................................... 60
جهش ژن‌های دخیل در گامتوژنزیس ........................................................................................................................................ 61
DNAی اسپرم ............................................................................................................................................................................. 62
جهش در ژن‌های میتوکندریایی ................................................................................................................................................... 63
نوترکیبی میوزی ........................................................................................................................................................................ 65
تنوع تعداد نسخه‌های ژنی (CNV) ........................................................................................................................................... 66
اختلالات اپی‌ژنتیکی و ناباروری مردان ....................................................................................................................................... 66
متیلاسیون DNA اسپرم ......................................................................................................................................................... 69
میکرو RNA و ناباروری مردان .................................................................................................................................................. 70
میکرو RNA و ناباروری مردان ................................................................................................................................................... 71
piRNAها .................................................................................................................................................................................... 77
فصل ششم: علل ايمونولوژيك در ناباروری مردان .................................................................................................. 77
عوامل ایجاد کننده‌ی آنتی‌بادی‌های ضداسپرمی ..................................................................................................................... 78
اثر آنتی‌‌‌بادی‌های ضداسپرمی بر عملکرد اسپرم ....................................................................................................................... 79
تجمع و آگلوتیناسیون ................................................................................................................................................................. 79
فصل هفتم: علل پس‌بیضه‌ای ..................................................................................................................................... 81
اختلالات عملکردی اسپرم ........................................................................................................................................................... 82
تعداد غیرطبیعی اسپرم .................................................................................................................................................................. 82
اليگواسپرمي .................................................................................................................................................................................. 82
آاسپرمی ........................................................................................................................................................................................ 83
آزواسپرمي .................................................................................................................................................................................... 83
پلی‌زو اسپرمیا ................................................................................................................................................................................ 83
مورفولوژی غیرطبیعی اسپرم ................................................................................................................................................. 84
تحرک غیرطبیعی اسپرم ............................................................................................................................................................... 84
لوکوسیتواسپرمیا (پیوسپرمیا) ......................................................................................................................................................... 85
نکروزواسپرمیا ................................................................................................................................................................................. 86
مشکلات مایع منی ....................................................................................................................................................................... 86
رنگ مایع منی .............................................................................................................................................................................. 86
گرانروی مایع منی ......................................................................................................................................................................... 86
حجم مایع منی .............................................................................................................................................................................. 86
pH مایع منی ............................................................................................................................................................................. 87
خصوصیات شیمیایی منی ............................................................................................................................................................. 87
اختلالات مجاری تناسلی ..............................................................................................................................................................  87
انسداد داخل بیضه ...................................................................................................................................................................... 88
انسداد اپیدیدیم ............................................................................................................................................................................. 88
انسداد وازدفران ...................................................................................................................................................................... 88
انسداد مجرای انزالی ................................................................................................................................................................. 88
وازکتومی .................................................................................................................................................................................... 89
اختلالات عملکرد جنسی مرد ....................................................................................................................................................... 89
اختلال در میل جنسی .................................................................................................................................................................... 90
اختلال در نعوظ ............................................................................................................................................................................ 91
اختلالات انزالی ............................................................................................................................................................................. 91
انزال رتروگراد ................................................................................................................................................................................ 91
انزال زودرس .................................................................................................................................................................................. 92
انزال دیررس ................................................................................................................................................................................. 92
فقدان انزال .................................................................................................................................................................................... 93
اختلالات آلت تناسلی ................................................................................................................................................................... 93
هیپوسپادیاس ................................................................................................................................................................................. 93
اپیسپادیاس .................................................................................................................................................................................... 94
فیموزیس و پارافیموزیس ................................................................................................................................................................ 94
نعوظ دائم (پری‌اپیسم) ................................................................................................................................................................ 95
بیماری پیرونی ............................................................................................................................................................................... 95
بالانیت ........................................................................................................................................................................................... 96
هیدروسیل ...................................................................................................................................................................................... 97
دیفالیا یا آلت دوتایی .................................................................................................................................................................... 97
سرطان آلت ................................................................................................................................................................................... 97
مشکلات مقاربتی در دستگاه تناسلی مردان ................................................................................................................................. 97
سیفلیس ......................................................................................................................................................................................... 98
زگیل تناسلی ................................................................................................................................................................................. 98
تبخال ............................................................................................................................................................................................ 98
عفونت مخمری مردان .................................................................................................................................................................. 98
سوزاک ......................................................................................................................................................................................... 98
لنفوگرانولوما ونروم ........................................................................................................................................................................ 98
فصل هشتم: عوامل محيطي مؤثر بر باروری ............................................................................................................ 99
عوامل فيزيكي ............................................................................................................................................................................ 100
دما ............................................................................................................................................................................................... 100
پرتوها و ميدان‌هاي مغناطيسی ................................................................................................................................................. 100
عوامل شيميايي ........................................................................................................................................................................... 102
مصرف داروها ............................................................................................................................................................................. 104
عوامل رفتاري و سبک زندگی ..................................................................................................................................................... 105
عوامل شغلی ............................................................................................................................................................................... 105
تنش ............................................................................................................................................................................................ 106
مصرف دخانيات .......................................................................................................................................................................... 106
مصرف الکل ............................................................................................................................................................................... 107
تغذيه ........................................................................................................................................................................................... 107
سن ............................................................................................................................................................................................ 108
شاخص توده‌ی بدنی BMI ....................................................................................................................................................... 108
بیماری‌های سيستميك ............................................................................................................................................................. 109
سرطان پروستات ........................................................................................................................................................................ 109
ديابت .......................................................................................................................................................................................... 110
نارسایی کلیه و کبد ...................................................................................................................................................................... 111
مولتیپل اسکلروزیس (MS) ........................................................................................................................................................ 112
صرع ........................................................................................................................................................................................... 112
ضایعات نخاعی ........................................................................................................................................................................... 112
بیماری‌های قلبی-عروقی و ریوی ............................................................................................................................................. 112
نقش تنش اکسیداتیو در ناباروري مردان .................................................................................................................................... 113
ناباروری با علل ناشناخته ........................................................................................................................................................... 114
یائسگی در مردان ......................................................................................................................................................................... 114
فصل نهم: تشخیص ناباروری ....................................................................................................................................... 117
روش‌های تشخیصی در ناباروری مردان .................................................................................................................................... 118
تاریخچه و شرح حال .................................................................................................................................................................. 118
معاینه‌ی فیزیکی ......................................................................................................................................................................... 119
آنالیز مایع منی (اسپرموگرام) ...................................................................................................................................................... 120
جمع‌آوری نمونه‌ی مایع منی ...................................................................................................................................................... 120
روش‌های ارزیابی مایع منی ....................................................................................................................................................... 121
ارزیابی ماکروسکوپی .................................................................................................................................................................. 121
مایع‌شدگی ................................................................................................................................................................................. 122
ويسكوزيتي .................................................................................................................................................................................. 122
کیفیت ظاهر ................................................................................................................................................................................ 122
حجم ........................................................................................................................................................................................... 122
PH ............................................................................................................................................................................................. 123
پارامترهای دیگر منی ................................................................................................................................................................. 123
ارزيابي ميكروسكوپي .................................................................................................................................................................. 123
تجمع و آگلوتاسیون ................................................................................................................................................................... 124
شمارش و غلظت کل اسپرم‌ها .................................................................................................................................................... 124
لام اصلاح شده‌ی نئوبار ............................................................................................................................................................ 125
ارزیابی پارامترهای حرکتی اسپرم ............................................................................................................................................. 126
ارزیابی مورفولوژي اسپرم‌ها ...................................................................................................................................................... 128
ارزیابی نقص‌‌‌های اسپرمی ...................................................................................................................................................... 128
بررسی سلو‌ل‌های غیراسپرمی در مایع منی .............................................................................................................................. 129
ارزيابي لكوسيت‌ها در مايع مني ................................................................................................................................................. 129
آزمایش پراکسیداز ....................................................................................................................................................................... 129
کشت منی .................................................................................................................................................................................. 130
ارزیابی عفونت‌‌‌‌های تناسلی مردان ............................................................................................................................................ 130
ارزیابی هورمون‌ها ...................................................................................................................................................................... 131
ارزیابی ژنتیکی و کاریوتایپ ........................................................................................................................................................ 132
آزمون‌های راديولوژي ............................................................................................................................................................... 133
سونوگرافی ................................................................................................................................................................................ 133
سونوگرافی اسکروتال .................................................................................................................................................................. 133
سونوگرافی داپلر .......................................................................................................................................................................... 133
سونوگرافی از راه رکتوم (TRUS) .............................................................................................................................................. 133
وازوگرافی ..................................................................................................................................................................................... 134
تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) .............................................................................................................................. 135
لاپاراسکوپی ................................................................................................................................................................................. 135
بیوپسی و آسپیراسیون تشخیصی بیضه ...................................................................................................................................... 135
ارزیابی عملکرد اسپرم ................................................................................................................................................................. 137
تعیین میزان زنده بودن اسپرم .................................................................................................................................................... 137
تعییین زنده‌مانی اسپرم‌ها با استفاده از روش رنگ‌آمیزی ...................................................................................................... 137
آزمون تورم هیپواسموتیک (HOST) ....................................................................................................................................... 138
بررسی سلامت هسته‌ی اسپرم .................................................................................................................................................. 139
روش تانل (TUNEL) ......................................................................................................................................................... 139
روش کامت (COMET) ......................................................................................................................................................... 140
روش SCSA ............................................................................................................................................................................. 141
روش SCD ................................................................................................................................................................................ 141
ارزیابی پروتامین اسپرم بر اساس رنگ‌آمیزی کرومومایسین A3 و (CMA3) ......................................................................... 142
بررسی میزان گونه‌‌‌های اکسیژن فعال (ROS)  .......................................................................................................................... 143
اندازه‌گیری کمولومینسنس ........................................................................................................................................................ 144
بررسی آنتی‌بادی‌‌های سطح اسپرم ......................................................................................................................................... 144
آزمون ایمونوبید مستقیم (IBT) ............................................................................................................................................... 145
آزمون آگلوتيناسيون مختلط (MAR) ..................................................................................................................................... 145
آزمون الایزا ................................................................................................................................................................................. 146
روش فلوسایتومتری ...................................................................................................................................................................... 146
روش تری‌آگلوتیناسیون ............................................................................................................................................................... 146
بررسی برخورد اسپرم با موکوس دهانه‌ی رحم (PCT) .......................................................................................................... 147
آزمون قدرت نفوذ اسپرم (SPA) ......................................................................................................................................... 148
بررسی قدرت نفوذ اسپرم به منطقه‌ی شفاف تخمک (زونا پلاسیدا) (HZA) ....................................................................... 148
آزمون میزان اتصال اسپرم به هیالورونیک اسید (HBA) ....................................................................................................... 150
بررسی واکنش آکروزومی ......................................................................................................................................................... 150
ارزیابی میزان پراکسیداسیون لیپیدی (LPO) .................................................................................................................... 151
پتانسیل غشاء میتوکندری ......................................................................................................................................................... 151
پروتئومیکس و ناباروری مردان ................................................................................................................................................... 153
فصل دهم: درمان ناباروری مردان .............................................................................................................................. 157
دارودرمانی در ناباروری مردان .................................................................................................................................................... 158
هورمون درمانی .......................................................................................................................................................................... 158
درمان با گونادوتروپین‌ها ........................................................................................................................................................... 158
درمان با آندروژن‌ها ................................................................................................................................................................... 159
آنتاگونیست گیرنده‌‌‌‌‌‌‌های استروژن و مهارکننده‌های آروماتاز .................................................................................................... 160
آگونیست‌های دوپامین .............................................................................................................................................................. 160
درمان با استروئیدها .................................................................................................................................................................... 161
داروهای ضد‌التهاب غیر‌استروئیدی ......................................................................................................................................... 161
داروهای آلفاآگونیست .................................................................................................................................................................. 161
پاراسمپاتومیمتیک‌ها .................................................................................................................................................................. 162
مهارکننده‌‌های غیراختصاصی فسفودی‌استراز (پنتوکسی‌فیلین) ............................................................................................ 162
کلونیدین ..................................................................................................................................................................................... 162
درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها ........................................................................................................................................................... 162
بلوکرها و استابلایزرهای ماست‌سل ........................................................................................................................................... 163
درمان با آنتی‌‌‌اکسیدان‌ها  .......................................................................................................................................................... 163
ویتامین C ..................................................................................................................................................................................... 164
ویتامین E .................................................................................................................................................................................. 164
کارنیتین‌ها .................................................................................................................................................................................. 164
کوآنزیم Q10 (co-Q10)  ....................................................................................................................................................... 164
سلنیوم ......................................................................................................................................................................................... 165
روی (Zinc) ............................................................................................................................................................................... 165
N- استیل سیستئین ................................................................................................................................................................. 165
درمان ترکیبی آنتی‌اکسیدانی ................................................................................................................................................... 165
تحریک ارتعاشی آلت (PVS) .................................................................................................................................................... 166
انزال به كمك روش الكتريكي ................................................................................................................................................... 166
درمان‌های جراحی در ناباروری مردان ...................................................................................................................................... 167
واریکوسلکتومی ........................................................................................................................................................................... 167
وازووازوستومي ........................................................................................................................................................................... 168
وازواپی دیدیموستومی ................................................................................................................................................................. 169
جراحی برای درمان آزوسپرمی انسدادی ................................................................................................................................... 170
به‌دست آوردن اسپرم با عمل جراحی ....................................................................................................................................... 170
آسپیراسیون اسپرم مجرای وازدفران ......................................................................................................................................... 171
آسپیراسیون اسپرم اپی‌دیدیم (PESA) .................................................................................................................................. 172
آسپیراسیون میکروسکوپی اسپرم اپی‌دیدیم (MESA) ............................................................................................................ 173
آسپیراسیون اسپرم بیضه‌ای (TESA) ......................................................................................................................................... 174
استخراج اسپرم بیضه‌‌ای (TESE) .............................................................................................................................................. 176
بازیابی اسپرم در انزال برگشتی .................................................................................................................................................. 177
ارکیدوپکسی .............................................................................................................................................................................. 177
جراحی عروق برای رفع اختلال نعوظ ...................................................................................................................................... 177
درمان اختلال نعوظ با دستگاه مکنده ...................................................................................................................................... 178
درمان اختلال نعوظ با پروتز‌های آلت تناسلی ........................................................................................................................ 179
فصل یازدهم: فناوری تولیدمثل کمکی (ART) ...................................................................................................... 181
تلقیح داخل رحمی (IUI) .............................................................................................................................................. 182
انتقال اسپرم به لوله‌ی فالوپ (GIFT) ..................................................................................................................................... 183
لقاح خارج رحمی (IVF)  ............................................................................................................................................... 184
انتقال تخم لقاح یافته به لوله‌ی فالوپ (ZIFT) ..................................................................................................................... 185
تزریق اسپرم داخل تخمک (ICSI) ............................................................................................................................................ 185
عوامل مؤثر در عدم موفقیت با روش تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم ...................................................................................... 186
برخورد با شکست مکرر در روش تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم ............................................................................................ 186
تشخیص بیش از لانه‌گزینی جنین (PGD) ............................................................................................................................... 187
انتقال جنین به رحم مادر ........................................................................................................................................................ 187
پردازش مایع منی و آماده‌سازی اسپرم  ...................................................................................................................................... 188
روش جداسازی اسپرم بر اساس شیب غلظت (DGC) .............................................................................................................. 189
روش جداسازی بر اساس توانایی حرکت اسپرم (Swim up) ...................................................................................................... 189
روش‌های نوین جداسازی اسپرم ................................................................................................................................................ 190
روش جداسازی اسپرم بر اساس فیلتراسیون پشم شیشه .......................................................................................................... 190
روش الکتروفورز .......................................................................................................................................................................... 191
جداسازی اسپرم با واسطه‌ی اسید هیالورونیک .......................................................................................................................... 192
روش جداسازی اسپرم به‌وسیله‌ی خاصیت مغناطیسی ......................................................................................................... 192
جداسازی اسپرم با روش زتا  .................................................................................................................................................... 193
انتخاب اسپرم بر اساس ارزیابی میکروسکوپی اندامک‌های آن (MSOME) ........................................................................ 194
ارزیابی زنده‌مانی اسپرم  ........................................................................................................................................................... 195
سیستم میکروفلوئیدیک .............................................................................................................................................................. 195
بررسی سر اسپرم با میکروسکوپ پولاریزان ......................................................................................................................... 196
پردازش اسپرم‌های اپی‌دیدیمی و بیضه‌ای .......................................................................................................................... 196
جداسازی اسپرم بر اساس کروموزوم‌های جنسی ................................................................................................................. 197
انجماد اسپرم .............................................................................................................................................................................. 197
انواع فنون انجماد اسپرم .............................................................................................................................................................198
روش انجماد آهسته ................................................................................................................................................................... 198
انجماد آهسته‌ی برنامه‌ریزی شده ............................................................................................................................................. 199
روش انجماد سریع ...................................................................................................................................................................... 199
انجماد شیشه‌ای .......................................................................................................................................................................... 200
انجماد خشک .............................................................................................................................................................................. 201
مواد محافظ انجمادی ................................................................................................................................................................. 201
ظرف ذخیره‌سازی اسپرم در انجماد .......................................................................................................................................... 202
تانک نیتروژن مایع (کرایو فریزر) ............................................................................................................................................ 203
انجماد تعداد کم اسپرم ............................................................................................................................................................... 204
زوناپلوسیدای خالی ..................................................................................................................................................................... 203
اسفیرهای ولوکس گلوباتور ........................................................................................................................................................ 205
میکرودراپلت ................................................................................................................................................................................ 206
نی‌ها و پیپت ICSI ..................................................................................................................................................................... 206
کرایولوپ ..................................................................................................................................................................................... 207
کرایوتاپ ..................................................................................................................................................................................... 208
انجماد اسپرم اپی‌دیدیمی و بیضه‌ای .......................................................................................................................................... 208
انجماد بافت بیضه ...................................................................................................................................................................... 209
انجماد سلول‌های بنیادی بیضه‌ای ............................................................................................................................................ 209
اثرات انجماد بر اسپرم ................................................................................................................................................................ 210
انجماد و غشاء پلاسمایی اسپرم ................................................................................................................................................. 211
انجماد و عملکرد میتوکندری اسپرم ........................................................................................................................................... 212
انجماد و آپوپتوز اسپرم .................................................................................................................................................................  312
اثرات انجماد بر اومیک اسپرم ................................................................................................................................................... 213
اثر انجماد اسپرم بر اپی‌ژنتیک .................................................................................................................................................. 215
بانک اسپرم ................................................................................................................................................................................. 215
شرایط لازم برای اهدء کنندگان اسپرم ...................................................................................................................................... 216
آزمایش‌های مربوط به اهداء کنندگان اسپرم ........................................................................................................................... 216
ارزیابی منی ................................................................................................................................................................................. 216
تاریخچه‌ی پزشکی ..................................................................................................................................................................... 216
بررسی‌های ظاهری ................................................................................................................................................................... 217
بررسی‌های ژنتیکی ................................................................................................................................................................. 216
شرایط لازم برای دریافت اسپرم ................................................................................................................................................. 217
فصل دوازدهم: فناوری نوین در درمان ناباروری .................................................................................................... 219
اهدای اسپرم ................................................................................................................................................................................ 220
اهدای تخمک .......................................................................................................................................................................... 220
شرایط اهدای تخمک ................................................................................................................................................................. 220
اهدای جنین .............................................................................................................................................................................. 221
منابع عمده‌ی جنین اهدایی ...................................................................................................................................................... 221
رحم جایگزین در درمان ناباروری ................................................................................................................................................ 221
رحم مصنوعی ............................................................................................................................................................................. 222
کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان ناباروری ............................................................................................................................. 222
کاربرد سلول‌های بنیادی در تولید اسپرم ................................................................................................................................... 223
کشت آزمایشگاهی بافت بیضه  .............................................................................................................................................. 224
پیوند بافت بیضه ......................................................................................................................................................................... 225
چالش‌‌های استفاده از سلول‌های بنیادی .................................................................................................................................. 225
اخلاق پزشکی دردرمان ناباروی ......................................................................................................................................... 226
ویروس ایدز و ناباروری ................................................................................................................................................................227
باروری جنسی و کلونینگ ....................................................................................................................................................... 227
فصل سیزدهم: منابع ......................................................................................................................................................... 229